"Cứ nịnh nhau suốt thì không phát triển được"

Doanh nhân Nguyễn Văn Đệ phát biểu tại hội thảo.

Sáng 15/5, Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức hội thảo "Vai trò của tư nhân trong cung cấp dịch vụ công".

Điều hành phiên thảo luận, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế của VCCI nói rằng phần này sẽ có những câu chuyện rất Việt Nam liên quan đến chủ đề của hội thảo.

Và một trong những người kể chuyện là ông Nguyễn Văn Đệ (Bầu Đệ), Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam và Câu lạc bộ Bóng đá Thanh Hóa.

Bầu Đệ kể, năm 2005, khi xin làm y tế, xây bệnh viện thì ông vô cùng khó khăn  do nhận thức của nhiều quan chức từ Trung ương đến địa phương. Họ bảo: "cái ông này vớ vẩn, có bằng cấp đâu mà làm". Thế rồi ông cũng cứ cố gắng, làm mọi thủ tục, xin chủ trương, xin cấp đất…

Đến khi bệnh viện tư nhân của ông ra đời thì bị ngành y tế bao vây, cô lập, nói xấu…. Nhưng với quyết tâm của một doanh nhân ông vẫn cố gắng, và đến nay hiện nay ai lập bệnh viện tư nhân cũng dễ hơn.

"Tôi nghĩ rằng giờ chỉ có nói thẳng nói thật với nhau mới phát triển được, chứ cứ nịnh nhau thì không phát  triển được đâu. Chính phủ vẫn nói cái gì doanh nghiệp làm được thì Nhà nước thôi nhưng hình như các dịch vụ công hiện nay đang có sự cạnh tranh quyết liệt giữa nhà nước và tư nhân. Trong cuộc cạnh tranh này, tư nhân không cân sức với nhà nước", ông Đệ phát biểu.

Không cân sức, theo ông Đệ là ở chỗ, một anh lấy vốn, trí tuệ, công sức, huy động anh em, họ hàng để làm còn một anh lấy ngân sách để làm. Thế nên anh tư nhân lúc nào cũng khổ, muốn vượt lên thì phải chấp nhận nhiều cái tiêu cực, luồn lách. Và đấy là một nguy cơ với cộng đồng doanh nghiệp.

Lấy ví dụ trong  lĩnh vực du lịch, ông Đệ nói, 20 năm về trước mỗi bộ đều có một cái khách sạn ở vị trí đắc địa. Giờ Thủ tướng không cho đầu tư nữa thì những nơi đó như nhà chị Dậu nhưng thu tiền vẫn rất cao. Họ vẫn tận dụng lợi thế là Nhà nước. 

Giờ cán bộ nhà nước có tiêu chuẩn rồi, đi công tác ngủ ở đâu thì đem hóa đơn về thanh toán, cần gì các bộ phải có khách sạn nữa. Vừa rồi Bộ Kế hoạch và Đầu tư gương mẫu trả một số khách sạn, các bộ cũng nên trả đi. Tại sao các bộ cứ ôm thế. Tôi đã có văn bản đề nghị thu lại các khách sạn này và tổ chức đấu giá để doanh nghiệp đầu tư, ông Đệ nói tiếp.

Trở lại với ngành nghề chính đang đầu tư là y tế, ông Đệ kể, chị Tiến (Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến-PV) đợt trước vào thăm bệnh viện Hợp Lực ở Nghi Sơn, Thanh Hóa, chị ấy hỏi anh báo cáo xây hết 700 tỷ, thực tế thì anh làm hết bao nhiêu. Chị ấy hỏi thật thì tôi cũng phải báo cáo là cũng không đến 700 tỷ mà thấp hơn nhiều. Nhưng nếu nhà nước làm chắc chắn phải 700 tỷ.

Bầu Đệ giải thích, từ thực tế đó đặt lên vai các Bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư , Xây dựng một yêu cầu phải xem xét lại định mức đầu tư.

Một cái máy tôi mua 20 tỷ. Thế mà giá đề nghị của nhà nước cao gần gấp đôi. Vậy chúng ta nộp thuế lên để làm gì?, ông Đệ đặt vấn đề.

Sau đó, Bầu Đệ bình luận, trong kinh doanh hiện nay có hai thái cực: một bên lời cấp tốc, một bên lời lai rai. Ai hưởng cái lai rai? Chắc chắn là tư nhân, còn nhà nước là lời cấp tốc. Bởi vì "tư duy nhiệm kỳ", tôi chỉ có 5 năm thôi, làm nhanh để quyết toán. Tư nhân thì 3-5 năm đầu là bù lỗ, từ năm thứ 6 trở đi mới bắt đầu có lãi.

"Tôi thành thật nói như vậy để các anh có tiếng nói với Đảng nhà nước", ông Đệ phát biểu.

Bày tỏ đồng thuận với một ý kiến trước đó là luật phải được xây dựng dựa trên sự tin tưởng doanh nghiệp, ông Đệ nói, cần phải mạnh dạn xã hội hóa, tin tưởng doanh nghiệp để ra được chính sách tốt. Chứ ngay như Luật Khám chữa bệnh đang chuẩn bị ban hành, Chính phủ cấm ra giấy phép con, nhưng trong đó cũng lồng nhiều lắm.

Nào là kinh nghiệm 5 năm, nào là chế độ quản lý, rồi quá trình thẩm định. Mà luật ghi là 15 ngày, nhưng không phải đâu, cứ phải 3 tháng hoặc 6 tháng. Doanh nghiệp thì suốt ngày khóc lóc nhưng không biết tiếng khóc có lên được Thủ tướng không, ông Đệ "kể khổ".

Cùng quan điểm với Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc, Bầu Đệ cũng cho rằng nhiều dịch vụ công nên để cho các hội, hiệp hội làm. Cán bộ làm khó tốt được.

"Hội nghị với Thủ tướng trước đây tôi nói: có những vấn đề hư hỏng gì thì là từ khâu tổ chức cán bộ. Người tài vào nhà nước giờ ít, còn lại thì là người "lọ mọ" kiếm chác từ chính sách thì nhiều".

Chẳng hạn Thủ tướng bảo bỏ bớt điều kiện kinh doanh, nhưng người ta gom 3 hoặc 4 cái vào làm một. Anh nào mềm rồi cũng xong, nhưng anh nào cứng thì lại gặp phải kiểu "đi hỏi Bộ". Doanh nghiệp có hỏi thì Bộ bảo: "Cứ đúng pháp luật mà làm". Giờ người ta "đá bóng" hay lắm. Một số bộ như vậy. Cuối cùng Doanh nghiệp chả biết hỏi ai. Thủ tướng thì bận, suốt ngày nhắn tin thì Thủ tướng cũng khổ.

"Tôi nghĩ sau này, nếu Chính phủ họp với chuyên gia thì cần có thêm doanh nghiệp ngồi. Bởi tôi nghĩ Thủ tướng và Chính phủ cần nghe được những tiếng nói thật để điều chỉnh chính sách và cán bộ", ông Đệ bày tỏ.