Đắm say với tình yêu di sản

Nhipsonghanoi| 26/10/2019 12:28

Dáng dấp nhanh nhẹn, đôi mắt tinh anh khiến người lần đầu gặp, chẳng ngờ ông đã ngoài thất thập. Tên của ông được biết đến khắp vùng Tân Triều nhờ công truyền dạy, tiếp lửa gìn giữ gia bảo múa bồng hơn nghìn năm tuổi của quê nhà. Ông là Triệu Đình Hồng, ở làng Triều Khúc, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, người cả đời đắm say với một tình yêu di sản.

Đắm say với tình yêu di sản
Nghệ nhân Triệu Đình Hồng (ngoài cùng bên phải) hướng dẫn tập luyện múa bồng.

“Thân trai làm đĩ đánh bồng”

Nổi tiếng là vùng đất địa linh nhân kiệt, làng Triều Khúc, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì gắn liền với giai thoại Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng (761-802) đặt đại bản doanh tập trận đánh giặc, sáng tạo ra điệu múa bồng (còn gọi là con đĩ đánh bồng) để khích lệ tinh thần quân sĩ. Không có nữ giới, ông cho thuộc hạ giả gái, ăn vận, trang điểm và nhảy múa trong tiếng trống, tiếng thanh la hoan hỉ, vui nhộn. Điệu múa ấy sau này là “đặc sản” không thể thiếu trong nghi lễ sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân Triều Khúc, là nét độc đáo khiến ngày hội của làng khác biệt hoàn toàn với bất cứ lễ hội nào khác trên mảnh đất Thăng Long - Hà Nội.

Lớn lên trong bầu không khí thấm đượm văn hóa truyền thống, cậu bé Triệu Đình Hồng mới 7 tuổi đã theo các bậc cha chú học múa bồng, gìn giữ gia bảo quê hương. Ông kể, ngay cả trong những năm tháng giặc giã, điều kiện thiếu thốn, cơ cực, điệu múa bồng của làng, dù không thể tổ chức linh đình, vẫn không mấy khi bị gián đoạn. “Người làng Triều Khúc tin tưởng, nếp làng là truyền thống, là gốc rễ, không thể để mai một. Mất đi, thế hệ sau biết nương tựa vào đâu để tìm về?”, ông Triệu Đình Hồng chia sẻ.

Cũng bởi thấm thía tư tưởng ấy, hàng chục năm qua, ông Triệu Đình Hồng đau đáu với niềm yêu di sản, lo lắng điệu múa cổ của làng bị thất truyền. Ngoài lúc lo việc mưu sinh, ông cất công vận động, thuyết phục người làng tham gia học múa bồng để gây dựng, tiếp nối phong trào, nhưng như ông thừa nhận, lớp người hưởng ứng chỉ “được chăng hay chớ”.

“Triều Khúc là làng bách nghệ, tối ngày bận rộn với sản xuất, kinh doanh nên thanh niên trong làng không mấy thiết tha với việc “đánh trống múa rối”, ông Hồng lý giải: “Phần nữa, bản chất của điệu múa là trai giả gái, phải mang váy, đánh phấn thoa son, bắt chước điệu bộ của người nữ nên nam giới thường e ngại, xấu hổ. Nhiều người bị tôi tìm nhiều, lại ngại từ chối nên cứ thấy mặt là tránh”.

Chính vì vậy, có thời gian ở làng Triều Khúc chỉ có mình ông Triệu Đình Hồng cầm giữ di sản, trực tiếp biểu diễn phục vụ hội làng. Ấy là khoảng thời gian những năm 1975-1980. Hiện tượng này thậm chí làm nên giai thoại không ít bùi ngùi gắn với tên người giữ di sản của Triều Khúc: “Thân trai làm đĩ đánh bồng, làng mình còn mỗi tay Hồng ấy thôi”.

Và tâm nguyện người “giữ lửa”

Thế nhưng, ngay cả trong những năm tháng khó khăn là thế, chưa bao giờ, ông Triệu Đình Hồng nguội tắt niềm hy vọng tiếp lửa, trao truyền di sản. Một mặt ông kiên trì thuyết phục lớp trẻ tham gia, một mặt ông dành dụm kinh phí sắm sửa trang phục, đạo cụ…, kiến nghị với chính quyền địa phương đồng thời vận động các nhà hảo tâm tiếp sức nuôi di sản. Cứ thế, từ một cặp múa bồng đầu tiên, ông Hồng có thêm lớp học trò khác, để rồi dần dần thành Câu lạc bộ múa bồng Triều Khúc như hiện giờ. Bùi Văn Hảo, thành viên Câu lạc bộ múa bồng Triều Khúc cho biết: "Ông Hồng lúc nào cũng bền bỉ, nhiệt huyết với nghề, tranh thủ từng giờ, từng phút, thậm chí đến tận nhà từng người để truyền dạy. Cảm phục trước tình cảm, trách nhiệm của ông dành cho di sản quê hương, chúng tôi, từ việc học múa vì ý thức bảo tồn di sản, đã ngày càng thêm yêu thích, trân trọng vốn quý cha ông để lại".

Nói về điệu múa bồng cổ truyền và công gìn giữ, trao truyền di sản của ông Triệu Đình Hồng, Chủ tịch Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội Trần Quốc Chiêm cho biết: Một trong những đặc điểm nổi trội nhất của hội làng Triều Khúc chính là điệu múa bồng có tuổi đời hơn nghìn năm. Ngoài giá trị lịch sử quý báu, phong cách biểu diễn dân dã, khoáng đạt, đầy truyền cảm cũng là nét độc đáo không thể pha lẫn của điệu múa, góp phần mang đến không khí tươi vui, đầy sức sống cho lễ hội. “Múa bồng làng Triều Khúc hiện vẫn được bảo tồn nguyên vẹn, không bị đưa vào các yếu tố mới, chính vì thế đây thực sự là gia bảo của làng và người gìn giữ, trao truyền gia bảo ấy, ông Triệu Đình Hồng, thực sự có công rất lớn”, ông Trần Quốc Chiêm khẳng định.

Còn theo ông Nguyễn Duy Huệ, người làng Triều Khúc, trên con đường gìn giữ di sản quê hương, người ta không chỉ nể phục ông Triệu Đình Hồng về tâm huyết, mà cả về tầm nhìn trong công tác bảo tồn. Ông Triệu Đình Hồng không chỉ miệt mài vận động, tập luyện cho lớp thanh niên mà còn thuyết phục các nhà trường ở địa phương cho phép đưa điệu múa vào dạy ngoại khóa, ươm mầm thế hệ tương lai. Nhờ vậy, đội múa luôn có lớp kế cận ổn định.

Chính ông Triệu Đình Hồng cũng chia sẻ, sau hơn 50 năm theo đuổi việc gìn giữ, trao truyền di sản, điều khiến ông hài lòng nhất hiện giờ chính là bao công sức bỏ ra đã cho thấy thành quả. “Sức sống của di sản đã hiển hiện qua việc câu lạc bộ hoạt động đều đặn với đội ngũ chuyên nghiệp, nhiều lớp kế cận. Khi biểu diễn, các thành viên nhập tâm, có phong thái tự tin, biểu cảm kiêu hãnh, được công chúng và du khách khen ngợi. Chúng tôi được biểu diễn phục vụ hội làng, đại diện cho quê hương trình diễn tại nhiều sự kiện tôn vinh, quảng bá di sản của đất Thăng Long - Hà Nội, giao lưu trình diễn với nhiều tỉnh trong cả nước. Đây là niềm vinh hạnh để chúng tôi thêm quyết tâm, giữ lửa yêu nghề ở quê hương”, ông Triệu Đình Hồng nói.

Kể từ những ngày đầu chập chững học nghề từ lớp cha ông, cho đến nay có hàng chục năm “đứng lớp” truyền dạy di sản múa bồng, ông Triệu Đình Hồng đã trở thành cái tên quen thuộc với người dân Triều Khúc. Từ một di sản có nguy cơ thất truyền, múa bồng đã được ghi danh là một trong những điệu múa cổ hay nhất, nổi tiếng nhất của đất Thăng Long văn hiến. Lễ hội làng Triều Khúc cũng luôn thu hút đông đảo du khách gần xa nhờ di sản ấy. Từ những đóng góp đó, năm 2018, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú. Năm 2019, ông được Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội tặng danh hiệu “Người tốt, việc tốt”.

Phó Chủ tịch UBND xã Tân Triều Triệu Đình Tâm đánh giá: "Dù trải qua nhiều thăng trầm nhưng nghệ nhân Triệu Đình Hồng vẫn vẹn nguyên đam mê thuở nào. Ông vẫn say mê với điệu múa, nhiệt tình giảng dạy cho lớp trẻ, và luôn tự hào mỗi khi ai đó hỏi về điệu múa cổ. Nhờ những người như ông, di sản của cha ông mới được gìn giữ, bảo tồn, trao truyền nguyên vẹn và hiệu quả”.

(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ
    Hãng phim Hoạt hình Việt Nam cho biết, hai bộ phim “Lời hứa Điện Biên” và “Chiếc xe thồ Điện Biên” đang trong quá trình sản xuất, hoàn thiện để chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024).
  • Gần 500 lễ hội tại Hà Nội được tổ chức, đảm bảo trang trọng, lành mạnh
    Theo báo cáo của UBND Thành phố Hà Nội tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024” chiều 28/3, từ đầu năm đến nay, gần 500 lễ hội của Thủ đô được tổ chức, đảm bảo trang trọng, vui tươi, lành mạnh…
  • Có một miền chỉ một…
    Cách nay không lâu, nhà thơ Quang Hoài trải qua một cơn bạo bệnh. Rất nhiều bạn thơ lo lắng và không khỏi ái ngại cho ông. Rồi may mắn thay, ông đã “thoát hiểm”! Đó cũng là sự ngạc nhiên mà số phận dành cho ông. Càng ngạc nhiên hơn là sau đó cũng không lâu, gần như ngay lập tức, ông cho hạ sinh đứa con tinh thần thứ mười ba mang tên “Miền Hoài Phương”- một cái tên thật có ý nghĩa, lại rất lạ và hấp dẫn độc giả. Hỏi tác giả, mới hay: Đó là cái tên được kết nối, gắn kết thật khéo bởi tên ông (Hoài) cùng tên
  • Vụ nam sinh bị đánh tổn hại 99% sức khỏe: Công an Hà Nội sẽ xử lý nghiêm việc đưa thông tin xấu độc
    Liên quan đến việc một nam sinh tại quận Long Biên (Hà Nội) gần đây bị đánh tổn hại sức khỏe 99%, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an TP. Hà Nội cho biết, đang tiếp tục điều tra làm rõ, xử lý đúng người đúng tội. Đồng thời cơ quan công an điều tra, xử xử lý nghiêm minh cá nhân, tổ chức đưa thông tin xấu độc về vụ việc này trên mạng xã hội.
  • Thương hoài xe sứ hàng rong
    Bố tôi bảo rằng, người Hà Nội sành sỏi chơi hàng gốm sứ, có đắt một chút mà món hàng ưng ý họ cũng sẽ mua. Mà gốm sứ Bát Tràng mang theo hồn cốt người Hà thành, dẫu đồ sứ nhập ngoại hay đồ nhựa, inox ào ạt thì gốm sứ Bát Tràng luôn có một vị trí trang trọng trong ngôi nhà của họ.
Đừng bỏ lỡ
  • Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) qua tiếp thu, chỉnh lý đủ điều kiện trình Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội
    Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Nguyễn Công Anh, cho biết, Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) qua những lần xin ý kiến gần đây, cơ bản việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật được các cơ quan Trung ương, đại biểu Quốc hội đánh giá cao và tán thành nhiều nội dung, được lãnh đạo Quốc hội đánh giá đủ điều kiện để trình kỳ họp thứ 7 của Quốc hội.
  • Quận Tây Hồ: đối ngoại nhân dân góp phần lan tỏa hình ảnh đẹp về công tác đối ngoại của Thủ đô
    Chiều 28/3, Quận uỷ Tây Hồ và Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Hà Nội đã tổ chức ký kết Chương trình phối hợp công tác đối ngoại nhân dân giai đoạn 2024 - 2025.
  • Trấn Bình Môn Kinh thành Huế như bị lãng quên
    Trấn Bình Môn là một cổng phụ trong 13 cửa của Kinh thành Huế nhưng ít người lui tới; như bị lãng quên, xuống cấp theo thời gian và tỉnh Thừa Thiên Huế đang triển khai di dời dân để trả lại nguyên trạng cho di tích.
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Phú Thọ ra mắt tour du lịch "Về miền Di sản UNESCO ghi danh"
    Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa-Du lịch đất Tổ năm 2024 diễn ra từ ngày 9-18/4 (tức ngày 1-10 tháng 3 âm lịch) tại Khu Di tích lịch sử đền Hùng thành phố Việt Trì và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Phú Thọ, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn. Đặc biệt, dịp này, Phú Thọ ra mắt tour du lịch “Về miền Di sản UNESCO ghi danh”, lấy đền Hùng làm điểm xuất phát chính để đi đến các điểm danh lam, thắng cảnh khác.
  • Quý I năm 2024, Thành phố Hà Nội đã thu hút 953,2 triệu USD vốn FDI
    Đây là thông tin được Chánh Văn phòng UBND Thành phố kiêm người phát ngôn UBND Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024”, diễn ra chiều 28/3 tại Trụ sở UBND Thành phố Hà Nội.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff tại Hà Nội
    Vào 20h ngày 30/3, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff.
  • Giải Cống hiến 2024: Hòa Minzy là Nữ ca sĩ của năm, Đen Vâu lập cú đúp
    Tối 27/3, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã diễn ra lễ trao giải Cống hiến 2024. Đây là mùa giải Cống hiến lần thứ 18 được tổ chức và mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là giải Âm nhạc Cống hiến và giải Thể thao Cống hiến.
  • “Đào, phở & piano” - trọn vẹn tình yêu Hà Nội
    Từ cuối năm 2023, tín hiệu rất vui với điện ảnh trong nước khi những bộ phim cả tư nhân và nhà nước lần lượt ra rạp, tạo được hiệu ứng tích cực. “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn là một trong số đó. Phim được nhà nước đặt hàng, từng giành giải Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.
  • Hà Nội và những gánh hàng rong...
    Khi nhắc về Hà Nội, trong vô vàn dáng hình hiện hữu, người ta không thể không nhắc tới những gánh hàng rong. Cùng Người Hà Nội hòa vào nhịp sống hối hả của 36 phố phường trên những gánh hàng rong...
Đắm say với tình yêu di sản
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO