GS Phan Huy Lê - người nặng lòng với dấu tích Thăng Long

TTVH| 16/07/2010 10:21

(NHN) Nhiửu năm qua Hội KHLS VN đã có tiếng nói quan trọng xác định giá trị LS -VH để lập hồ sơ công nhận Hoà ng thà nh Thăng Long là  Di tích đặc biệt cấp quốc gia và  phát triển thà nh hồ sơ đử nghị UNESCO công nhận DSVH thế giới.

Người đứng mũi chịu sà o đưa ra những kiến nghị đầy tinh thần trách nhiệm, khoa học và  đau đáu nỗi lòng với những di sản văn hóa Thăng Long “ Hà  Nội là  GS Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử­ VN (các khóa II, III, IV và  V từ năm 1990 đến nay).

* Cuốn quốc sử­ ở khu di tích Hoà ng thà nh “ Thà nh cổ

Thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI được ghi dấu ấn bằng việc phát hiện hà ng lọat di tích lịch sử­ - văn hóa vử kinh thà nh Thăng Long cổ xưa. Аó là  những di sản văn hoá vô giá mà  bao nhiêu thế hệ tổ tiên đã sáng tạo nên và  lòng đất nà y đã gìn giữ cho đến hôm nay, vì thế việc tiếp tục bảo tồn, phát huy rồi chuyển giao lại cho các thế hệ mai sau  phải được thế hệ hôm nay thực hiện với một ý thức trách nhiệm cao nhất.

Giáo sư, Nhà  giáo Nhân dân Phan Huy Lê sinh ngà y 23 tháng 2 năm 1934 tại xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà , tỉnh Hà  Tĩnh. à”ng là  hậu duệ của Thượng thư, nhà  ngoại giao Phan Huy àch, nhà  bác học Phan Huy Chú, Thượng thư - nhà  văn hóa Phan Huy Vịnh. Thân sinh Phan Huy Tùng (1878- ?) (đỗ Hội nguyên và  Tam giáp đồng tiến sĩ khoa Quý Sử­u - năm 1913), Lang trung Bộ Hình triửu Nguyễn. Mẹ ông là  người dòng họ Cao Xuân già u truyửn thống khoa bảng với các danh nhân: Cao Xuân Dục, Cao Xuân Tiếu, Cao Xuân Huy.

Năm 1956, sau khi tốt nghiệp, ông được giữ lại là m trợ lý tập sự tại Khoa Lịch sử­, Trường Аại  học Tổng hợp Hà  Nội, dưới sự dẫn dắt của vị Giáo sư nổi tiếng Аà o Duy Anh. Chỉ hai năm sau, thầy giáo trẻ Phan Huy Lê đã được giao nhiệm vụ là m Chủ nhiệm bộ môn Lịch sử­ Việt Nam Cổ - Trung đại và  liên tục giữ trọng trách nà y hà ng chục năm liửn. Có thể nói cuộc đời của GS Phan Huy Lê gắn liửn với Hà  Nội, không chỉ vì đây là  nơi ông đã sống mà  còn vì ông đã gử­i gắm tình yêu và  cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp nghiên cứu và  bảo vệ di sản lịch sử­ - văn hóa Thăng Long “ Hà  Nội.

Nghiên cứu dấu tích vùng đất Hà  Nội - Hoà ng Thà nh Thăng Long trong tương quan với các kinh đô cổ, GS Phan Huy Lê đã nhận định: Việc phát hiện di chỉ 18 Hoà ng Diệu đã đủ chứng tử những giá trị vô giá của kinh thà nh Thăng Long từ nghìn năm trước còn lại trong lòng đất, đủ khiến ta thấy may mắn khi nhử sự bảo tồn của lòng đất mà  ta, và  các thế hệ con cháu, sẽ còn nhiửu cơ hội nghiên cứu và  tìm hiểu lịch sử­. Giá trị của khu di tích Hoà ng thà nh Thăng Long (được phát lộ năm 2003) đã được các nhà  khoa học trong nước cũng như các chuyên gia quốc tế, kể cả ông tổng giám đốc UNESCO đánh giá rất cao, hoà n toà n xứng đáng để được công nhận là  di sản văn hóa nhân loại.

GS Phan Huy Lê - người nặng lòng với dấu tích Thăng Long

GS Phan Huy Lê

Mỗi cố đô có một hệ giá trị riêng mà  chỉ mình nó có, việc so sánh Hoà ng thà nh Thăng Long với các cố đô Cổ Loa, Hoa Lư và  Huế chỉ nhằm khẳng định thêm những giá trị cực kử³ quý hiếm của di chỉ Hoà ng Thà nh, cố đô Thăng Long 1000 năm văn hiến.

Theo GS Phan Huy Lê, nếu coi đường Hoà ng Diệu như gáy một cuốn quốc sử­ thì trục Thần đạo với các công trình kiến trúc nổi giống như trang bìa cứng bằng và ng còn khu 18 Hoà ng Diệu như những trang sách được mở ra với rất nhiửu thông tin chính xác, đặc biệt quan trọng mà  chúng ta chưa đủ sức hiểu ngay hết giá trị của chúng.

Nhắc đến Hoà ng thà nh Thăng Long là  nhắc đến tính liên tục của các lớp văn hóa Lý - Trần - Lê  được giấu kử¹ dưới lòng đất, mà  nếu không có cuộc khai quật bất ngử năm 2003 tại số 18 Hoà ng Diệu thì vẫn là  bí mật, vẫn chỉ là  những lời văn trong sử­ liệu, qua những bản đồ khá sơ lược. Аây là  bộ sử­ bằng di vật của kinh thà nh Thăng Long, để từ đó ta hiểu được rất nhiửu vử kiến trúc, vử bản sắc văn hóa, vử sự kết hợp thiên nhiên (thích nghi và  tận dụng), kết hợp triệt để giao thông đường thủy, xử­ lý không gian... Di tích 18 Hoà ng Diệu đã đủ chứng tử những giá trị vô giá của kinh thà nh Thăng Long từ nghìn năm trước còn lại trong lòng đất, nhử vị trí của Cấm Thà nh không thay đổi qua các triửu đại, vì thế dù là  phế tích nhưng giá trị còn rất rõ, các chuyên gia quốc tế quý Hoà ng Thà nh Thăng Long bởi qua bử dà y cả ngà n năm mà  còn bảo tồn được như vậy là  rất hiếm. 

Trong lịch sử­ thà nh Thăng Long, La thà nh (hay Аại La thà nh), Hoà ng Thà nh trải qua khá nhiửu thay đổi, nhưng trung tâm của Hoà ng Thà nh, đặc biệt là  vị trí, qui mô của Cấm Thà nh (còn gọi là  Cung thà nh) thì gần như không thay đổi, chỉ có kiến trúc bên trong thì dĩ nhiên qua nhiửu lần xây dựng, tu sử­a. Chính đặc điểm nà y giải thích tại sao trên khu di tích 18 Hoà ng Diệu, các lớp di tích kiến trúc và  di vật chồng lên nhau qua các thời kử³ lịch sử­.  

Gần đây, việc phát hiện di vật khảo cổ của đọan thà nh cổ trong khi thi công đường Hoà ng Hoa Thám, một lần nữa GS Phan Huy Lê cùng các nhà  khảo cổ học, sử­ học lên tiếng đưa ra giải pháp để có thể nghiên cứu di tích thu thập di vật thời Lý, Trần, Lê... Theo tư liệu lịch sử­, đây là  đoạn thà nh cổ còn lại duy nhất phục vụ cho việc nghiên cứu lịch sử­ nhiửu mặt của Thăng Long-Hà  Nội.

* Một trong Tứ trụ của sử­ học hiện đại Việt Nam

Cùng với hoạt động nghiên cứu, Giáo sư, Nhà  giáo Nhân dân, Nhà  Sử­ học Phan Huy Lê còn dà nh tâm huyết nghử nghiệp của mình truyửn lại cho các thế hệ sinh viên. à”ng một trong Tứ trụ của nửn sử­ học hiện đại Việt Nam như cách vinh danh của nhiửu thế hệ học trò: Lâm “ Lê “ Tấn “ Vượng (các giáo sư Аinh Xuân Lâm, Phan Huy Lê, Hà  Văn Tấn, Trần Quốc Vượng). Những ai đã từng được nghe ông giảng thì không chỉ tâm phục khẩu phục™™vử kiến thức, tri thức sâu rộng, khúc triết, giọng nói trầm ấm, biểu cảm, mà  còn thấy ở ông là  một phong cách, một thế ứng xử­ đầy minh triết, một nhân cách khoa học toà n vẹn. 

à”ng thường gắn kết những bà i giảng của mình với các triết lý nhân văn, thể hiện tinh thần là m việc hăng say, hết mình cho sự thật và  niửm đam mê.  Những thế hệ học trò khoa Lịch Sử­ Аại học KHXHNV “ АHQG  Hà  Nội được ông và  đồng nghiệp đà o tạo nay có nhiửu người giữ những trọng trách trong các trường Аại học, các Viện Nghiên cứu, những cơ quan quản lý nhà  nước ở Hà  Nội và  nhiửu nơi khác. à”ng được Nhà  nước phong hà m giáo sư đợt đầu tiên (năm 1980); danh hiệu Nhà  giáo Nhân dân (năm 1994); giải thưởng nhà  nước (năm 2000).

à”ng là  người Việt Nam đầu tiên được Nhật Bản trao tặng Giải thưởng quốc tế văn hóa châu à Fukuoka (năm 1996). Và  năm 2002, ông được Chính phủ Pháp trao tặng Huân chương Cà nh cọ Hà n lâm.

Quê hương của GS Phan Huy Lê là  vùng Núi Hồng Sông Lam nhưng trong tôi, tri thức và  nhân cách của Thầy mãi là  tượng trưng cho Hà  Nội ngà n năm văn hiến.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Phú Thọ ra mắt tour du lịch "Về miền Di sản UNESCO ghi danh"
    Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa-Du lịch đất Tổ năm 2024 diễn ra từ ngày 9-18/4 (tức ngày 1-10 tháng 3 âm lịch) tại Khu Di tích lịch sử đền Hùng thành phố Việt Trì và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Phú Thọ, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn. Đặc biệt, dịp này, Phú Thọ ra mắt tour du lịch “Về miền Di sản UNESCO ghi danh”, lấy đền Hùng làm điểm xuất phát chính để đi đến các điểm danh lam, thắng cảnh khác.
  • Quý I năm 2024, Thành phố Hà Nội đã thu hút 953,2 triệu USD vốn FDI
    Đây là thông tin được Chánh Văn phòng UBND Thành phố kiêm người phát ngôn UBND Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024”, diễn ra chiều 28/3 tại Trụ sở UBND Thành phố Hà Nội.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff tại Hà Nội
    Vào 20h ngày 30/3, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff.
  • Giải Cống hiến 2024: Hòa Minzy là Nữ ca sĩ của năm, Đen Vâu lập cú đúp
    Tối 27/3, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã diễn ra lễ trao giải Cống hiến 2024. Đây là mùa giải Cống hiến lần thứ 18 được tổ chức và mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là giải Âm nhạc Cống hiến và giải Thể thao Cống hiến.
  • “Đào, phở & piano” - trọn vẹn tình yêu Hà Nội
    Từ cuối năm 2023, tín hiệu rất vui với điện ảnh trong nước khi những bộ phim cả tư nhân và nhà nước lần lượt ra rạp, tạo được hiệu ứng tích cực. “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn là một trong số đó. Phim được nhà nước đặt hàng, từng giành giải Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.
  • Hà Nội và những gánh hàng rong...
    Khi nhắc về Hà Nội, trong vô vàn dáng hình hiện hữu, người ta không thể không nhắc tới những gánh hàng rong. Cùng Người Hà Nội hòa vào nhịp sống hối hả của 36 phố phường trên những gánh hàng rong...
  • Phố cổ của tôi
    Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu tới quý độc giả bài thơ Phố cổ của tôi của tác giả Nguyễn Duy Quý.
  • Quận uỷ Tây Hồ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây
    Sáng 27/3, Quận ủy Tây Hồ tổ chức lễ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây. Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây phấn đấu thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, tham mưu, giúp việc cho Quận ủy, UBND quận Tây Hồ quản lý toàn diện, tập trung thống nhất khu vực Hồ Tây và vùng phụ cận; triển khai thực hiện hiệu quả công tác xây dựng Đảng.
  • Quy hoạch Phong Hòa: Phát triển đô thị theo hướng bảo tồn các giá trị di tích lịch sử
    Định hướng Quy hoạch phân khu xã Phong Hòa (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế) thành lập phường đến năm 2045 và phát triển đô thị theo hướng bảo tồn các giá trị của di tích lịch sử kết hợp giữ gìn cảnh quan sông Ô Lâu, làng cổ Phước Tích.
GS Phan Huy Lê - người nặng lòng với dấu tích Thăng Long
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO