Hoa thiên lý

Nguyễn Minh Hoa| 08/07/2019 07:32

Qua những ngày nắng mới, giời đất đã hẳn sang mùa. Thiên lý đón mưa hạ đã xanh om, leo khắp giàn. Đôi bữa thèm vị rau ngon lành, ngọt bùi, nấu không cũng ngon, nhiều người đã hái đôi chét tay lá bánh tẻ, nấu bát canh, ăn với cà muối. Bữa cơm có món lạ miệng mùa này mới có nên cả nhà cứ nói chuyện mãi về giàn thiên lý nhà mình, nhà tôi cũng thế. Xưa, bố đắp cái cột xi - măng vuông chôn ở góc sân vườn, rồi làm cái giàn.

Hoa thiên lý

Qua những ngày nắng mới, giời đất đã hẳn sang mùa. Thiên lý đón mưa hạ đã xanh om, leo khắp giàn. Đôi bữa thèm vị rau ngon lành, ngọt bùi, nấu không cũng ngon, nhiều người đã hái đôi chét tay lá bánh tẻ, nấu bát canh, ăn với cà muối. Bữa cơm có món lạ miệng mùa này mới có nên cả nhà cứ nói chuyện mãi về giàn thiên lý nhà mình, nhà tôi cũng thế.

Xưa, bố đắp cái cột xi – măng vuông chôn ở góc sân vườn, rồi làm cái giàn. Cả nhà còn băn khoăn chưa biết chọn cây gì, thì bà bảo cứ giâm lấy dây thiên lý có rau ăn, mà được ăn hoa nữa thì càng quý. Thế là cả nhà theo ý bà chọn trồng dây thiên lý. Bố sang mãi tận bên bãi xin về 1 cây có gốc, dây mảnh, bé tẹo, trồng vào cạnh cái cột xi măng  vuông,  ráp xì ấy. Cây trồng độ mùa xuân, khi có mưa đầu mùa hạ đã leo theo cột lên đến giàn. Nhưng vẫn mảnh mai lắm, chẳng biết nắng lên thế nào, có trụ được không? Cái giàn dường như là rộng mênh mông với cái ngọn xanh bé tí và dăm cái lá xanh nhỏ xinh kia. Mẹ nóng ruột còn bảo hay giâm cây mướp cho nhanh, có quả ăn, quả bán ngay, nếu sai. Nhưng bố kiên quyết bảo trồng thiên lý, khi nhỡ bữa là có rau ăn mà không kể lứa, chưa kể còn được ăn hoa, gốc thiên lý lại không phải trồng lại mỗi năm như mướp hay đậu.

Dây thiên lý mải miết đón mưa. Sau mỗi trận mưa rào, dây leo như tự tin khám phá “không phận” của mình hơn, nhưng cái giàn vẫn trống hoác, hàng xóm còn nhắc bố làm giàn xong để không phí quá. Bố bảo chờ dây thiên lý lên. Bẵng đi, dây thiên lý thứ hai, thứ ba cũng từ gốc leo lên cái cột xi măng đến giàn. Những chiếc lá xanh phơi nắng xanh thẫm lại, qua những trận mưa rào, ngọn vươn dài và giàn thiên lý bắt đầu ra nụ. Từng chùm nụ xinh xinh, nhòn nhọn màu xanh lẫn trong lá, đốt nào cũng có 1 chùm mới thích, mắt nhìn thấy là sai hoa rồi. Mỗi chiều vo gạo xong mẹ lại lấy nước gạo đổ vào gốc. Mấy hôm chiều nào cũng mưa giông, sớm mai nắng lên, mấy chùm nụ to đã nở hoa. Cùng chùm ấy mà hoa cứ nở phía trên, nụ cứ lớn phía dưới. Nụ thì xanh, hoa thì ngả vàng - vàng nhạt. Hoa lý không đẹp, chỉ thơm, hương thơm mát, ngửi mùi mà phải như lắng nghe mới thấy. Bà bảo, bao giờ hoa nở nhiều thơm mới rõ và lứa hoa đầu phải hái thắp hương, chả gì bằng hoa trái đầu mùa. Cả giàn hoa chỉ được 7 chùm, xếp kín cái đĩa trái đào, bà mặc áo the, vấn lại tóc, múc bát nước mưa, đặt cạnh đĩa hoa, thắp đèn, lên hương cúng tiên tổ. Cúng xong, nét mặt bà thật vui, bà bảo: Bao năm mong, giờ mới có giàn hoa lý. Chẳng mấy mà có hoa bán ngày sóc vọng.

Mùa hè hay mưa giông, lứa hoa này đã nở vàng cả giàn, những bông đầu cánh đã cong, những bông chót cũng đã ngả màu. Chùm hoa thiên lý đẹp nhất lúc các bông đều nở, treo trên giàu như những chùm sao. Hoa lý có mùi thơm thoảng đưa như cơn gió, thơm đấy mà không nắm bắt được, thơm mà cứ xa vời, cho dù hoa trước mặt. 

Lá chưa kín giàn, nhưng hoa vào vụ, hái xuống được cả rổ. Bà tất bật vấn khăn, đem ra chợ làng bán. Bà vẫn dành 1 đĩa thắp hương, 1 rổ nhỏ để nấu canh cua bữa chiều. Nhân tiện bà cũng hái luôn nắm lá bánh tẻ, nhặt cuống để nấu cùng hoa. Bà bán rổ hoa lý về sớm, mua cho bọn trẻ bánh rán mật, mẹ đi chợ mua giỏ cua tháng 5 về giã lọc bữa chiều ấy.

 Bữa cơm chiều nay có đĩa  rau sống là kinh giới thơm, tía tô xoăn, rau muống chẻ, vài búp đinh lăng non, lại điểm thân chuối trắng, thái lát mỏng. Đĩa đậu phụ rán phồng vàng ươm, bát cà trắng muối xổi thơm vị rềng, đĩa thịt ba chỉ cháy cạnh vàng lại điểm hành xanh. Tất cả bày quanh bát nước chấm đỏ ớt. Canh cua nấu  thiên lý chị bê ra sau cùng, mùa hè nhưng canh vẫn phải nóng mới ngon. Gạch cua đóng chắc, nổi lên, lá xanh,  hoa thiên lý vàng nhạt, chín tới, hương thơm thật khác lạ so với những bữa canh cua nấu riêu hay rau khác. Canh múc lên bát, ánh vàng của màu thấm vào hoa, vào nụ, nhìn đã ngon. Mẹ múc mỗi người 1 bát canh xơi trước. Bà chưa vội ăn mà hưởng mùi thơm cái đã, rồi bà bảo: “Ăn lá trước để thấy bùi, rồi mới gắp hoa ăn. Hoa chín tới, vừa giòn, ngọt lại thơm ngon quá. Mùa hè mong nhất là được bát canh thiên lý cua đồng”. Đúng thật, mùa hè ăn gì cũng dễ ngán, chỉ có bát canh cua đồng thiên lý là dễ ăn nhất, cả nhà vừa ăn, vừa tấm tắc khen. Bà còn dặn thêm mẹ và chị rằng, nấu hoa lý không sẽ không ngon bằng điểm thêm nắm lá non, hay lá bánh tẻ. Lá vò nát thả vào nồi, nước vừa thơm lại màu đẹp, đừng nghĩ hoa không sẽ ngon hơn, không phải, mà hoa thơm lại dễ nồng. Nếu muốn ăn hoa lý cho đã thì chỉ có xào với thịt bò. Chẳng cần hành hẹ gì, tự hoa đã thơm ngọt, khiến miếng thịt bò lạ hơn nhiều là đi với hành tỏi như mọi khi. 

Bà yêu giàn thiên lý lắm, hết mùa mưa, giàn vãn hoa, tìm mỏi mắt mới được bữa nấu. Bà nhìn hoa và bảo: “Các cụ nói, khôn chơi hoa đại, dại chơi hoa lý”. Dại ở đây là hoa lý ăn ngon, chơi rồi bỏ thì phí, 4 mùa, mới có 1 mùa có hoa này. 

Hết mùa hoa lý đó, bà về trời. Gốc hoa vẫn được chăm bón khi hết mùa, để những mùa sau, gặp mưa hạ là lá lại xanh om, hoa đốt nào cũng có, hương thơm dịu mát. Không như những loài khác, giàn hoa lý không lụi phải trồng mới mà cứ xanh sắt qua mùa đông, rồi xanh non mùa hạ, những mùa kia tuy không có hoa, nhưng nhỡ cũng vẫn nấu được bát canh.

Chẳng còn bà khăn vấn đứng trông hoa, bà đã thành người thiên cổ. Chợ làng đôi người vẫn nhắc bà lão bán hoa lý mỗi mùa. Chúng tôi đã lớn khôn, không còn ở lại ngôi nhà xưa cũ cùng bố mẹ nữa, mỗi mùa hoa lý về lại nhớ vị bát canh cua thiên lý, nhớ lời khen tấm tắc của bà khi chưa vội ăn.

Kí ức trở về lấp lánh như chùm hoa vàng nhạt, thơm dịu nhẹ trong nắng hạ.
(0) Bình luận
  • Dưới bóng cây mận già
    Năm ấy, một ngày đầu mùa hè, con ngựa bạch xuất hiện ở cổng nhà tôi với hai cái sọt to tướng đầy măng rừng trên lưng. Chở nặng, và bị cột vào gốc cây, con ngựa đứng im, đầu hơi cúi xuống trầm tư. Cái đuôi dài xác xơ thi thoảng vẩy lên đuổi một con ruồi vô ý.
  • Hạnh phúc của mẹ
    Gần bảy giờ, trời đã nhá nhem tôi mới về tới phòng trọ. Tôi giật mình vì có bóng người đang ngồi thu lu trước cửa. Hóa ra đó là mẹ… Tôi vội hỏi vì sao mẹ lên chơi mà không nói trước để tôi ra bến xe đón. Mẹ nói lên đột xuất nên không muốn gọi, sợ tôi bận, mẹ bắt xe ôm về phòng trọ của tôi cũng được. Lúc này tôi mới để ý dưới chân mẹ là một cái túi du lịch to, mẹ đã mang theo khá nhiều quần áo, chắc không định ở chơi vài ngày rồi về. Lòng dạ tôi bỗng bồn chồn.
  • Câu chuyện một giờ
    Kate Chopin (1850 - 1904) là nhà văn người Mỹ và là một trong những tác giả nữ quyền đầu tiên của thế kỷ 20. Vốn là một người nội trợ, nhưng cuộc đời bà đã thay đổi kể từ sau cái chết yểu của người chồng. Bà trở thành nhà văn viết truyện ngắn đầy tài năng và giàu năng lượng. Kate Chopin được biết đến nhiều nhất qua tiểu thuyết “The Awakening” (1899) - câu chuyện tiên tri đầy ám ảnh về một người phụ nữ.
  • Hoa thủy tiên của mẹ
    Đã nhiều năm trôi qua chúng tôi không lên bờ đón Tết. Mẹ nói đời mẹ gửi cả vào sông. Sống ở trên sông. Mai này mẹ nằm lại đáy sông, nhờ sông giữ giùm phần linh hồn người thiên cổ. Mẹ không muốn xa dòng sông nửa bước. Tôi lớn lên trên chiếc ghe chòng chành sóng nước, qua bao mùa gió trăng. Mùa xuân này tôi ra lái thuyền ngồi chải tóc.
  • Ký ức xương rồng
    (Làm sao em nhớ Mưa ngoài song bay… T.C.S)
  • Tin vào nắng
    Cuối giờ chiều, Diệp gọi cho cô về số máy cơ quan, vừa kịp “Alô” đã nghe đầu kia choe chóe: “Mày còn chết gí ở đấy à? Tuần sau tao cưới rồi, đang túi bụi đưa thiếp mời đây. Mày phải về từ hai hôm trước còn giúp các cụ tiếp khách ở nhà.” Diệp lúc nào cũng thế, cứ ào ào như đi đánh trận. Cầm tấm thiệp được thiết kế khá cầu kỳ, tên chú rể là Biền - không nằm trong số những người quen cũ.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ
    Hãng phim Hoạt hình Việt Nam cho biết, hai bộ phim “Lời hứa Điện Biên” và “Chiếc xe thồ Điện Biên” đang trong quá trình sản xuất, hoàn thiện để chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024).
  • Gần 500 lễ hội tại Hà Nội được tổ chức, đảm bảo trang trọng, lành mạnh
    Theo báo cáo của UBND Thành phố Hà Nội tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024” chiều 28/3, từ đầu năm đến nay, gần 500 lễ hội của Thủ đô được tổ chức, đảm bảo trang trọng, vui tươi, lành mạnh…
  • Có một miền chỉ một…
    Cách nay không lâu, nhà thơ Quang Hoài trải qua một cơn bạo bệnh. Rất nhiều bạn thơ lo lắng và không khỏi ái ngại cho ông. Rồi may mắn thay, ông đã “thoát hiểm”! Đó cũng là sự ngạc nhiên mà số phận dành cho ông. Càng ngạc nhiên hơn là sau đó cũng không lâu, gần như ngay lập tức, ông cho hạ sinh đứa con tinh thần thứ mười ba mang tên “Miền Hoài Phương”- một cái tên thật có ý nghĩa, lại rất lạ và hấp dẫn độc giả. Hỏi tác giả, mới hay: Đó là cái tên được kết nối, gắn kết thật khéo bởi tên ông (Hoài) cùng tên
  • Vụ nam sinh bị đánh tổn hại 99% sức khỏe: Công an Hà Nội sẽ xử lý nghiêm việc đưa thông tin xấu độc
    Liên quan đến việc một nam sinh tại quận Long Biên (Hà Nội) gần đây bị đánh tổn hại sức khỏe 99%, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an TP. Hà Nội cho biết, đang tiếp tục điều tra làm rõ, xử lý đúng người đúng tội. Đồng thời cơ quan công an điều tra, xử xử lý nghiêm minh cá nhân, tổ chức đưa thông tin xấu độc về vụ việc này trên mạng xã hội.
  • Thương hoài xe sứ hàng rong
    Bố tôi bảo rằng, người Hà Nội sành sỏi chơi hàng gốm sứ, có đắt một chút mà món hàng ưng ý họ cũng sẽ mua. Mà gốm sứ Bát Tràng mang theo hồn cốt người Hà thành, dẫu đồ sứ nhập ngoại hay đồ nhựa, inox ào ạt thì gốm sứ Bát Tràng luôn có một vị trí trang trọng trong ngôi nhà của họ.
Đừng bỏ lỡ
  • Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) qua tiếp thu, chỉnh lý đủ điều kiện trình Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội
    Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Nguyễn Công Anh, cho biết, Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) qua những lần xin ý kiến gần đây, cơ bản việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật được các cơ quan Trung ương, đại biểu Quốc hội đánh giá cao và tán thành nhiều nội dung, được lãnh đạo Quốc hội đánh giá đủ điều kiện để trình kỳ họp thứ 7 của Quốc hội.
  • Quận Tây Hồ: đối ngoại nhân dân góp phần lan tỏa hình ảnh đẹp về công tác đối ngoại của Thủ đô
    Chiều 28/3, Quận uỷ Tây Hồ và Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Hà Nội đã tổ chức ký kết Chương trình phối hợp công tác đối ngoại nhân dân giai đoạn 2024 - 2025.
  • Trấn Bình Môn Kinh thành Huế như bị lãng quên
    Trấn Bình Môn là một cổng phụ trong 13 cửa của Kinh thành Huế nhưng ít người lui tới; như bị lãng quên, xuống cấp theo thời gian và tỉnh Thừa Thiên Huế đang triển khai di dời dân để trả lại nguyên trạng cho di tích.
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Phú Thọ ra mắt tour du lịch "Về miền Di sản UNESCO ghi danh"
    Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa-Du lịch đất Tổ năm 2024 diễn ra từ ngày 9-18/4 (tức ngày 1-10 tháng 3 âm lịch) tại Khu Di tích lịch sử đền Hùng thành phố Việt Trì và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Phú Thọ, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn. Đặc biệt, dịp này, Phú Thọ ra mắt tour du lịch “Về miền Di sản UNESCO ghi danh”, lấy đền Hùng làm điểm xuất phát chính để đi đến các điểm danh lam, thắng cảnh khác.
  • Quý I năm 2024, Thành phố Hà Nội đã thu hút 953,2 triệu USD vốn FDI
    Đây là thông tin được Chánh Văn phòng UBND Thành phố kiêm người phát ngôn UBND Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024”, diễn ra chiều 28/3 tại Trụ sở UBND Thành phố Hà Nội.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff tại Hà Nội
    Vào 20h ngày 30/3, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff.
  • Giải Cống hiến 2024: Hòa Minzy là Nữ ca sĩ của năm, Đen Vâu lập cú đúp
    Tối 27/3, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã diễn ra lễ trao giải Cống hiến 2024. Đây là mùa giải Cống hiến lần thứ 18 được tổ chức và mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là giải Âm nhạc Cống hiến và giải Thể thao Cống hiến.
  • “Đào, phở & piano” - trọn vẹn tình yêu Hà Nội
    Từ cuối năm 2023, tín hiệu rất vui với điện ảnh trong nước khi những bộ phim cả tư nhân và nhà nước lần lượt ra rạp, tạo được hiệu ứng tích cực. “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn là một trong số đó. Phim được nhà nước đặt hàng, từng giành giải Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.
  • Hà Nội và những gánh hàng rong...
    Khi nhắc về Hà Nội, trong vô vàn dáng hình hiện hữu, người ta không thể không nhắc tới những gánh hàng rong. Cùng Người Hà Nội hòa vào nhịp sống hối hả của 36 phố phường trên những gánh hàng rong...
Hoa thiên lý
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO