Khóc, cười GM

Khi đã biết chắc hãng xe lớn nhất nước Mử¹ sẽ nộp đơn xin phá sản, các thị trường chứng khoán châu à trong ngà y 1/6 phản hồi tích cực. Tại thị trường Nhật, quê hương của nhiửu hãng xe đối thủ của GM như Toyota, Honda và  Nissan, chỉ số Nikkei 225 kéo dà i thêm đợt phục hồi gần đây bằng mức tăng 1,6%, trong đó giá cổ phiếu của ba hãng xe nà y cũng tăng mạnh. Tại Hà n Quốc, chỉ số Kospi cũng tăng 1,4%. Một khi điửu gì còn chưa chắc chắn trở nên rõ rà ng, thì đó được xem là  một thông tin tích cực, ông Andrew Phillips, một nhà  phân tích thuộc công ty chứng khoán KBC Securities có trụ sở ở Tokyo, lý giải vử phản ứng của thị trường châu à trước tin GM phá sản. Mặc dù vậy, ở thời điểm hiện nay, chưa thể kết luận được việc GM phá sản có đem lại lợi thế cho các hãng ôtô châu à trong dà i hạn hay không?

Một chút tích cực

Chắc chắn là  tại thị trường Mử¹, với những mẫu mã xe mới và  tình hình tà i chính ổn, những hãng xe châu à như Toyota và  Hyundai sẽ ít nhiửu được lợi từ việc GM theo chân Chrysler đi và o con đường phá sản. Trong trường hợp của Hyundai, điửu nà y có thể nhận thấy rõ. Hãng xe Hà n Quốc nà y và  thương hiệu xe kích thước nhử Kia đã có mức thị phần tại thị trường Mử¹ tăng lên tới con số kỷ lục 7,5% trong quý 1 năm nay, từ mức 5,1% trong quý cuối năm 2008. Hai hãng xe Nhật Toyota và  Honda thì đang kử³ vọng những mẫu xe chạy nhiên liệu tổ hợp (hybrid) mới của họ, trong đó có chiếc Prius của Toyota được tung ra tại thị trường Mử¹ bắt đầu từ tháng 6 nà y, sẽ giúp đưa tình hình doanh số khởi sắc trở lại. à”ng Phillips, nhà  phân tích thuộc công ty chứng khoán KBC Securities, cho rằng, việc GM giảm công suất có thể tạo cơ hội tăng doanh số cho các đối thủ khác, khi mà  thị trường ôtô Mử¹ tăng trưởng trở lại. Giả sử­ GM cắt giảm công suất 2,5 triệu xe, trong khi doanh số toà n thị trường xe hơi Mử¹ và o khoảng 15 triệu xe mỗi năm, thị phần tối đa của GM tại đây sẽ là  17%, gần ngang với mức thị phần hiện nay của Toyota. Quan trọng hơn, ông Phillips dự báo, một GM mới tinh gọn hơn sẽ không cần phải chi nhiửu tiửn cho các chiến dịch khuyến mãi khách hà ng. Nhử đó, theo chuyên gia nà y tình hình lợi nhuận tại GM và  các đối thủ khác của hãng sẽ được cải thiện thêm.

Rủi ro chồng chất tại thị trường Mử¹

Tuy nhiên, những rắc rối ở GM cũng đem tới không ít những rủi ro khi mà  thị trường Mử¹ - thị trường ôtô lớn nhất thế giới - bước và o một thời kử³ tái cơ cấu chưa từng có tiửn lệ. Các nhà  phân tích nhận định, các vụ phá sản của 2 trong số 3 hãng xe lớn nhất nước nà y là  GM và  Chrysler sẽ khiến các nhà  sản xuất xe hơi của châu à phải lo ngại nhiửu chuyện, từ tình hình tà i chính của các nhà  cung cấp, tới những ảnh hưởng trên phạm vi rộng trong nửn kinh tế Mử¹, cũng như nỗi lo vử một là n sóng chống lại những thương hiệu nhập khẩu. Trong những tuần tới đây, ưu tiên lớn nhất của các hãng xe châu à sẽ là  giảm thiểu tác động của vụ GM phá sản với các nhà  cung cấp. Trước đó, khi khả năng GM phải nộp đơn xin bảo hộ phá sản gia tăng, các đối thủ châu à của hãng nà y đã có những bước đi nhằm tự vệ trước sự gián đoạn của chuỗi cung cấp. Chẳng hạn, Honda đã tăng cường dự trữ nhiửu mặt hà ng phụ tùng và  bổ sung thêm nhà  cung cấp. Giám đốc điửu hà nh (CEO) Carlos Ghosn của hãng Nissan và o hôm 12/5 tuyên bố, hãng nà y sẽ đánh giá việc hỗ trợ tà i chính cho các nhà  cung cấp theo từng trường hợp cụ thể. Nhưng từ thời điểm nà y, khi cả GM và  Chrysler đửu đã phá sản, người ta mới có thể biết được liệu những biện pháp mà  các hãng xê châu à đã áp dụng như trên có đủ hay không. Quy mô của sự rủi ro ở đây có lẽ không nên bị xem nhẹ. Chẳng hạn, Toyota cho biết, khoảng 60% trong số 500 nhà  cung cấp của hãng tại Bắc Mử¹ cũng có quan hệ là m ăn với ba hãng xe lớn nhất của Mử¹ gồm GM, Ford và  Chrysler. Hoạt động bán hà ng cũng sẽ được đưa và o diện giám sát chặt chẽ. Giới quan sát nhận định, việc đóng cử­a của hà ng trăm nhà  phân phối của GM và  Chrysler sẽ gây tác động bất lợi tới các hãng xe châu à vì các hãng xe châu à cũng có chung nhà  phân phối với các đối thủ Mử¹. Nếu nhà  phân phối của GM phá sản hay đóng cử­a, các hãng xe Nhật sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực theo, ông Alberto Lapuz, Giám đốc điửu hà nh tại Tokyo của hãng nghiên cứu J.D. Power™s, nhận định. Thêm và o đó, những nỗ lực nhằm kiếm lợi từ sự đổ vỡ trong ngà nh công nghiệp xe hơi Mử¹ cũng cần phải được cân nhắc thận trọng hơn bao giử hết. Nhiửu năm qua, các hãng xe Nhật Bản đã chiếm được cảm tình đặc biệt của công chúng bằng cách chuyển giao hoạt động sản xuất và  phát triển xe hơi sang thị trường Mử¹. Trong khi đó, các chương trình quảng cáo của các hãng xe nà y luôn nhấn mạnh tính Mử¹ trong hoạt động của họ tại thị trường nà y. Ở thời điểm nhạy cảm như hiện nay, các hãng xe châu à sẽ hết sức thận trọng trong những động thái có thể bị xem là  lợi dụng tình thế khó khăn của đối thủ. Trong tương lai xa hơn, các hãng xe châu à còn phải lo tới chuyện một GM mới tinh gọn hơn, có mức độ cạnh tranh cao hơn, với một dòng xe mới mạnh hơn, trở thà nh đối thủ đáng gửm hơn so với GM cũ. Trong dà i hạn, danh mục những mẫu xe kích thước gọn nhử và  tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn của GM sẽ tăng cường năng lực cạnh tranh của hãng ở phân khúc thị trường mà  hiện nay chúng tôi đang chiếm ưu thế, ông Oles Gadacz, một người phát ngôn của hãng Huyndai tại Seoul, dự báo. Nhiửu chuyên gia cùng chung quan điểm cho rằng, sắp tới sẽ là  quãng thời gian khó khăn hơn cho các đối thủ ngoại của GM tại thị trường Mử¹. à”ng Yasuhiro Matsumoto, một nhà  phân tích thuộc công ty chứng khoán Shinsei Securities tại Tokyo, nhận định, mặc dù hoạt động tái cơ cấu của GM và  Chrysler có thể đem đến cơ hội tăng doanh số tại thị trường Mử¹ cho các hãng xe châu à, sự cạnh tranh gia tăng có thể khiến tỷ suất lợi nhuận của các hãng xe nà y thấp đi. à”ng Matsumoto cũng cho rằng, một GM với quy mô nhử gọn hơn sẽ cho phép các hãng xe châu à khác nhảy và o thị trường Mử¹ để lấp chỗ trống. Mử¹ vốn là  một thị trường đầy lợi nhuận cho các hãng xe Nhật, nhưng những ngà y tươi đẹ đó có thể sẽ không trở lại cho các hãng xe Nhật và  cả các đối thủ Mử¹ của họ, nhà  phân tích nà y dự báo.

Cơ hội hạn hẹp ở các thị trường khác

Tại những thị trường khác ngoà i Mử¹, cơ hội các hãng xe châu à được lợi từ những rắc rối của GM có lẽ chỉ là  hạn chế. Tại châu à‚u, thửa thuận bán lại bộ phận Opel của GM cho hãng Magna International của Canada chắc sẽ chẳng đem lại cơ hội tăng trưởng trước mắt nà o cho các hãng xe đến từ châu à. Ngay tại châu à, tình hình trước và  sau khi GM phá sản cũng sẽ chẳng khác nhau là  mấy. Các quan chức của GM ở thị trường Trung Quốc khẳng định, sẽ không có thay đổi nà o đáng kể xảy ra. Một số nhà  phân tích cũng đồng tình với quan điểm nà y. à”ng Michael Dunne, Giám đốc điửu hà nh của hãng nghiên cứu J.D. Powers tại Trung Quốc, đã chỉ ra rằng, nếu phá sản chi GM thà nh những phần tốt và  xấu, trong đó những phần tốt được bảo vệ và  những phần xấu bị gạt sang bên, thì bộ phận tại Trung Quốc của GM sẽ được đưa và o dạng tốt. Trong ngắn hạn, điửu nà y có nghĩa là  hoạt động của GM tại Trung Quốc vẫn diễn ra như thường lệ. Thị trường Trung Quốc có tầm quan trọng rất lớn đối với chiến lược tương lai của GM. Vụ phá sản sẽ không khiến GM gục ngã ở thị trường Trung Quốc, ông Dunne nhận định. Tại Hà n Quốc, nơi chi nhánh GM Deawoo của GM đang phải đối mặt hà ng loạt vấn đử tà i chính nghiêm trọng, Ngân hà ng Phát triển Hà n Quốc (KDB) có khả năng sẽ cấp vốn tín dụng cho bộ phận nà y khi mà  bức tranh vử GM nói chung đã trở nên rõ nét hơn.