Màu của mùa đông Hà Nội

NSHN| 24/01/2021 15:56

Đông Hà Nội đa sắc, đa tình. Đó là màu xam xám của sương mù, màu rêu phong của tháng năm, màu phớt hồng trên gò má thẹn thùng của cô thiếu nữ, nhưng nổi hơn tất cả vẫn là “cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy” của lá bàng, của nàng thơ “áo đỏ” giữa phố đông và của “như chưa hề có cuộc chia ly”...

Màu của mùa đông Hà Nội

Đông về, cả Hà Nội đắm chìm vào trong gam màu xám bạc huyền ảo như bức tranh sơn thủy hữu tình. Trong “Em ơi Hà Nội phố”, nhà thơ Phan Vũ đã nói đến màn sương như một tấm sa mỏng màu xám trùm lên mùa đông Hà Nội:

“Một màu xanh thời gian và màu xám hư vô chợt nhòe chợt hiện”…

Có những hôm sương mù dày đặc khiến Hà Nội mờ ảo. Mặt nước Hồ Gươm phẳng lặng soi bóng Tháp Rùa cổ kính và những cành cây khẳng khiu, trụi lá. Hồ Tây cũng mịt mờ sương khói…

Màu của mùa đông Hà Nội

Lời bài hát “Hà Nội mùa sương” của cố nhạc sĩ An Thuyên có đoạn:

"Hà Nội mùa sương

La đà ngọn sóng bồn chồn Tây Hồ

Run run ngọn gió mấy cổ rêu phong

Sương đọng trên mi mắt ươn ướt nỗi buồn thơ

Người đi trong sương như mơ

Cây bàng thắp lửa ngẩn ngơ

Rằng mắt trong sương mờ

Hơi ấm Hà Nội êm"

Màu của mùa đông Hà Nội

Vào đỉnh điểm của mùa đông, giữa tiết đại hàn xám xịt, những cây bàng rực lên sắc lá đỏ như giành lại chút cân bằng ấm áp cho thành phố đang ẩm ướt. Màu đỏ đã tôn lên vẻ đẹp u hoài của mùa đông Hà Nội, nổi bật giữa phố phường như cô gái trong bài thơ "Áo đỏ" của Vũ Quần Phương.

“Áo đỏ em đi giữa phố đông

Cây xanh như cũng ánh theo hồng

Em đi lửa cháy trong bao mắt

Anh đứng thành tro em biết không?”… 

Màu của mùa đông Hà Nội

Có lần tôi được nghe nhà thơ chia sẻ: “Bài thơ này vụt đến trong một lần tôi đang ngồi đợi cắt tóc ở phố Khâm Thiên đầu năm 1973, khi Hà Nội vừa trải qua 12 ngày đêm khói lửa. Bấy giờ, sau trận bom rải thảm của B.52 Mỹ ném xuống, cả phố tan hoang đổ nát. Từ nơi sơ tán, dân phố về sửa lại nhà để ở, mái nhà toàn lợp tạm bằng “giấy dầu” trông ảm đạm lắm! Ngày ấy chiến tranh nên quần áo mọi người chỉ có màu xanh công nhân và màu cỏ úa bộ đội, bỗng từ xa, có một cô gái mặc áo đỏ đạp xe đi qua. Sự xuất hiện “bất ngờ” của cô gái với sắc đỏ ấm áp trong tiết trời lạnh giá những ngày đầu hòa bình như một khát khao về cuộc sống yên bình và no đủ đã làm cả một góc phố phải chú ý, ai cũng phải ngoái lại nhìn”.

Bài thơ chỉ có 4 câu thôi nhưng ý nghĩa của nó lại dài hơn thế: Niềm vui về một sự đổi thay của cuộc sống sau chiến tranh và một tình yêu cháy bỏng! Và tất cả đều cháy lên mãnh liệt.

Chợt nhớ trước đó, Hà Nội cũng là nơi ra đời một bài thơ màu đỏ lừng lẫy của nhà thơ liệt sĩ Nguyễn Mỹ.

Năm 1964, khi giặc Mỹ đem máy bay ném bom đánh phá miền Bắc, chiến trường miền Nam kêu gọi lớp lớp thanh niên lên đường vào mặt trận. Đã có không ít chàng trai phải xa người yêu, xa gia đình đi chiến đấu. Giữa những ngày đạn bom đó, trên gác xép ngôi nhà số 19 phố Nguyễn Bỉnh Khiêm khuất sau công viên Thống Nhất, bài thơ “Cuộc chia ly màu đỏ” ra đời.

Màu của mùa đông Hà Nội

Đó là một cuộc chia ly giữa chồng với vợ nhưng không não nề mà đầy bịn rịn và lưu luyến bởi “khi Tổ quốc cần, họ biết sống xa nhau”.

 “... Nhưng tôi biết cái màu đỏ ấy

Cái màu đỏ như màu đỏ ấy

Sẽ là bông hoa chuối đỏ tươi

Trên đỉnh dốc cao vẫy gọi đoàn người

Sẽ là ánh lửa hồng trên bếp

Một làng xa giữa đêm gió rét...

Nghĩa là màu đỏ ấy theo đi

Như không hề có cuộc chia ly”...

Cái màu đỏ của thì hiện tại ấy không chỉ là màu đỏ trực diện của chiếc áo đỏ người vợ mặc mà còn phối hợp với màu đỏ trong tưởng tượng, một cảm xúc mang hơi thở thời đại, lung linh, ngời sáng. Các câu thơ chuyển từ tả thực sang ẩn dụ. Nhờ thế, cuộc chia ly không mảy may một sắc màu u ám mà ấm áp, tin cậy, hy vọng. Chia ly để làm nên chiến thắng, làm nên sự trở về.

Màu của mùa đông Hà Nội

Những ngày này, đi qua con phố nhỏ duyên dáng Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhìn cây bàng đỏ rực bỗng nhớ nhiều hơn đến tác giả “Cuộc chia ly màu đỏ” đã anh dũng ngã xuống nơi chiến trường lửa đạn nhưng những vần thơ của ông như ngọn lửa hồng vẫn hừng lên, đỏ thắm.

Hà Nội mùa đông, một màu trầm lắng, một màu hoài niệm.

(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Quận Tây Hồ: đối ngoại nhân dân góp phần lan tỏa hình ảnh đẹp về công tác đối ngoại của Thủ đô
    Chiều 28/3, Quận uỷ Tây Hồ và Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Hà Nội đã tổ chức ký kết Chương trình phối hợp công tác đối ngoại nhân dân giai đoạn 2024 - 2025.
  • Trấn Bình Môn Kinh thành Huế như bị lãng quên
    Trấn Bình Môn là một cổng phụ trong 13 cửa của Kinh thành Huế nhưng ít người lui tới; như bị lãng quên, xuống cấp theo thời gian và tỉnh Thừa Thiên Huế đang triển khai di dời dân để trả lại nguyên trạng cho di tích.
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Phú Thọ ra mắt tour du lịch "Về miền Di sản UNESCO ghi danh"
    Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa-Du lịch đất Tổ năm 2024 diễn ra từ ngày 9-18/4 (tức ngày 1-10 tháng 3 âm lịch) tại Khu Di tích lịch sử đền Hùng thành phố Việt Trì và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Phú Thọ, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn. Đặc biệt, dịp này, Phú Thọ ra mắt tour du lịch “Về miền Di sản UNESCO ghi danh”, lấy đền Hùng làm điểm xuất phát chính để đi đến các điểm danh lam, thắng cảnh khác.
  • Quý I năm 2024, Thành phố Hà Nội đã thu hút 953,2 triệu USD vốn FDI
    Đây là thông tin được Chánh Văn phòng UBND Thành phố kiêm người phát ngôn UBND Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024”, diễn ra chiều 28/3 tại Trụ sở UBND Thành phố Hà Nội.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff tại Hà Nội
    Vào 20h ngày 30/3, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff.
  • Giải Cống hiến 2024: Hòa Minzy là Nữ ca sĩ của năm, Đen Vâu lập cú đúp
    Tối 27/3, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã diễn ra lễ trao giải Cống hiến 2024. Đây là mùa giải Cống hiến lần thứ 18 được tổ chức và mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là giải Âm nhạc Cống hiến và giải Thể thao Cống hiến.
  • “Đào, phở & piano” - trọn vẹn tình yêu Hà Nội
    Từ cuối năm 2023, tín hiệu rất vui với điện ảnh trong nước khi những bộ phim cả tư nhân và nhà nước lần lượt ra rạp, tạo được hiệu ứng tích cực. “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn là một trong số đó. Phim được nhà nước đặt hàng, từng giành giải Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.
  • Hà Nội và những gánh hàng rong...
    Khi nhắc về Hà Nội, trong vô vàn dáng hình hiện hữu, người ta không thể không nhắc tới những gánh hàng rong. Cùng Người Hà Nội hòa vào nhịp sống hối hả của 36 phố phường trên những gánh hàng rong...
  • Phố cổ của tôi
    Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu tới quý độc giả bài thơ Phố cổ của tôi của tác giả Nguyễn Duy Quý.
Màu của mùa đông Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO