Năm Tý kể chuyện Chuột

Yên Giang| 26/01/2020 08:16

Chuột là giống thú 4 chân bé nhất nhưng lại được xếp hàng đầu trong số 12 con Giáp thuộc lịch pháp Can - Chi cổ truyền của văn hóa phương Đông. Chuột chui rúc, len lỏi khắp môi trường sống của con người, đặc biệt ở các vùng nông thôn, nông nghiệp gây ra vô vàn hệ lụy. Tuy nhiên, trong hàng ngàn loài chuột có loài được người ta bắt làm thực phẩm hoặc nuôi làm vật thí nghiệm, nghiên cứu khoa học trong ngành y… Loài chuột tuy bé nhỏ nhưng rất tinh ranh. Có truyền thuyết xưa kể rằng: - Khi thượng đế tổ chức cuộ

Tranh minh họa truyện “Đám cưới chuột” của họa sĩ Ngô Mạnh Lân.

Thành ngữ - Tục ngữ

- Nhà hôi như tổ chuột

- Chuột chạy cùng sào

- Chuột sa chĩnh gạo

- Lù rù như chuột chù phải khói

- Đầu voi đuôi chuột

- Ướt như chuột lột

- Lấm lét như chuột ngày

- Cháy nhà ra mặt chuột

- Hổ ham heo như mèo ham chuột

- Cáo vuốt đuôi gà

- Chuột nhà rậm lông,

Chuột đồng dầy mỡ

- Gà hấp chuột chiên

Thác lác chả nghiền

Cá rô kho tộ.

- Kiến bò lổm ngổm

Chuột chạy rào rào

Thế nào cũng bão.

- Hoài hồng ngâm cho chuột vọc

Hoài hạt ngọc cho trâu vầy.

- Dơi không ra dơi

Chuột không ra chuột

Ca dao

- Chuột nhắt đòi bắt chị mèo,

Mèo quơ mười phát, chuột queo cả bầy.

- Sân đình đâu phải bãi hoang

Gái trai chim chuột, Thành hoàng trị ngay.

- Mèo già rủ chuột đi chơi

Vừa ra khỏi ngõ mèo xơi chuột liền

- Đói thì ra rẫy gậm khoai

Chuột vô chĩnh gạo, đố nhoài thoát thân.

- Chuột chù chê khỉ rằng hôi

Khỉ vỗ đùi cười: - Cả họ mày thơm!

- Chuột chê xó bếp chẳng ăn

Chó chê nhà dột sang nằm bụi tre

- Chim chích mà đậu cành sồi

Chuột chù trong cống đòi soi gương Tàu

- Chuột kêu chút chít trong rương

Anh đi cho khéo, đụng giường mẹ hay.

- Thứ nhất đom đóm vào nhà

Thứ nhì chuột rúc, thứ ba hoa đèn.

- Con mèo, con mẻo, con meo

Muốn ăn thịt chuột thì leo xà nhà

- Hàm rộng, miệng cọp: anh hùng

Hàm rắn miệng chuột: bất trung vô nghì

- Mắt chuột, tai thỏ, mũi dơi

Trai thì gian xảo, gái thời đong đưa

- Ghen chi ghen lạ ghen lùng

Mèo rình bắt chuột đụng mùng cũng ghen

- Em tôi buồn ngủ buồn nghê

Con chuột tuổi Tý, con dê tuổi Mùi

- Con mèo mà trèo cây cau

Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà

Chú chuột đi chợ đường xa

Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo

- Anh là con cái nhà ai

Cái đầu bờm xợp, cái tai vật vờ

Cơm no rồi lại ngồi bờ

Con chó tưởng chuột nó vồ mất tai

- Con mèo, con chuột có lông

Ống tre có mắt, nồi đồng có quai

- Cưới nàng anh toan dẫn voi

Anh sợ quốc cấm nên voi không bàn

Dẫn trâu sợ họ máu hàn

Dẫn bò sợ họ nhà nàng co gân

Miễn là có thú bốn chân

Dẫn con chuột béo, mời dân, mời làng.

- Cần chi cá lóc, cá trê

Thịt chuột, thịt rắn nhậu mê hơn nhiều

- Chuột nằm bồ thóc khoanh đuôi

Con dâu bà xã đuổi ruồi không bay

- Hang hùm ai dám mó tay

Chuột nào lại dám cắn dây buộc mèo?

- Tuổi Tý là con chuột nhà

Bắt vịt, bắt gà; xoi ngách, đào hang…

Nói ngược

- Bao giờ cho cám ăn heo

Cho chuột ăn mèo, cho cỏ ăn trâu

- Con chuột kéo cày liên hồi

Con trâu bốc gạo vào ngồi trong cong

- Thóc giống cắn chuột trong bồ

Một trăm lá mạ đuổi vồ con trâu

Câu đố

- Bằng mẩu củi

Lủi vô lùm

Cái lưng lum khum

Cái đuôi nghí ngoáy, là con gì?

(Con chuột)

- Bốn anh cùng chung một tên

Cùng chung một xóm, chẳng riêng một làng

Một anh thì đỗ quan sang

Một anh hôi rịch như chàng cú hoang

Một anh con đống cháu đàn

Một anh bé tý chỉ bằng ngón tay

Là con gì?

(là chuột cống

chuột chù

chuột đám

chuột nhắt)

- Con mẻo con meo

Con mèo đuổi chuột

Cầm đuốc soi đường

Cầm gương soi mặt

Mèo bắt cái đuôi

Chuột chui hang tối

Mèo đói kêu meo

Meo mẻo mèo meo…

Vè

Ve vẻ vè ve

Kể vè con chuột

Mình thuôn thậm thuột

Tựa đoạn ống tre

Bộ lông hoe hoe

Cái đuôi ngoắt ngoắt

Cái mồm nhọn hoắt

Con mắt thòi lòi

Chòm râu cá chốt

Cái răng dài sọc

Cắn phá động trời

Ai ai cũng sợ

Cả đời vay nợ

Cũng tại chuột bầy

Phá sạch gia tài

Cũng là tại nó

Cấy cày lao khổ

Lúa mới trổ đòng

Nó cắn sạch trơn

Sáng ra thăm đồng

Còn ba hạt lép…

Đeo chuông vào cổ mèo

Từ lâu lắm rồi, họ hàng nhà chuột đã là món ăn khoái khẩu của họ nhà mèo.

Đến một ngày nọ, Hội đồng chuột không thể đời đời để con cháu mình chịu cảnh hiến thân cho kẻ ác, bèn triệu tập buổi họp hội đồng để các thành viên hiến kế chống lại loài sát thủ truyền kiếp.

Buổi họp được hưởng ứng nhiệt liệt, ngay từ phút đầu đã có nhiều thành viên xin hiến kế.

Một cụ chuột râu ria đã bạc cả, lên tiếng trước:

- Thưa Hội đồng, kế hay nhất từ xưa đến nay, không chỉ nhà chuột chúng ta từng thực hiện, mà cả loài người cũng ưa dùng…

Tất cả nhao nhao hỏi:

- Kế gì? Kế gì?

Cụ chuột dõng dạc:

- Là kế “miếng thịt, bịt miệng”, ấy là cách của loài người, còn loài mèo thì cứ lấy “xâu cá vá mồm”!, các vị có thấy hay không?

Tất cả lại nhao nhao:

- Hay! Hay! Nhưng lỗi thời rồi! Lỗi thời rồi!

Một ông chuột trong đám giải thích:

- Thì ông cha ta chả làm kế đó mãi rồi sao? Các vị có xem tranh Đông Hồ họ vẽ về loài ta trong “Thầy cống vinh quy” rồi “Đám cưới chuột” chưa? Để thầy cống, đám cưới chuột được trót lọt các cụ nhà ta đã phải cử một đoàn mang lễ cá đến dâng cửa nhà mèo đó. Mà không chỉ những sự ấy nhớ. Mà sự to, sự nhỏ muốn cho yên đều phải dâng lễ cống nạp như vậy. Nhưng nhẫn tâm thay, chỉ ít lâu sau, đâu lại hoàn đấy.

Cả phòng họp im lặng hồi lâu. Mọi thành viên hồi hộp chờ đợi.

Rồi từ cuối phòng, một bác chuột cống tự tin đã lên tiếng;

- Theo tôi, ta nên học loài người ở cách làm bẫy bắt hổ. Hổ dữ tợn, hung bạo là thế mà họ còn làm bẫy diệt được. Ta sợ đếch gì loài mèo!

Tất cả lại nhao nhao:

- Không ổn, không ổn.

- Thân ta bé nhỏ, làm bẫy cách gì? Mà loài mèo khôn lắm, chúng còn dạy cả loài hổ leo cây đấy, chúng dễ gì mà ta bẫy.

Bác chuột cống vẻ mặt lúng túng, tiếp lời:

- Hay là chúng ta đánh bả cho cả họ nhà nó chết toi!

Tất cả lại nhao nhao:

- Có chúng ta trúng bả thì có.

- Bất khả thi, bất khả thi.

- Ta lấy gì làm bả?