(NHN) Nằm trong một con ngử nhử trên đường Hoà ng Mai, chùa Nga My từ lâu đã được nhiửu người dân trong vùng biết đến. Ngà y rằm hay mùng một, rất nhiửu người dân đến thắp hương cầu bình an. Thế nhưng không phải ai cũng biết độ tuổi của ngôi chùa nà y.
Đến chùa và o một ngà y đầu tháng âm lịch, trong chùa văng vẳng tiếng mõ, tiếng tụng kinh đửu đửu của ni trưởng Thích Đà m Kim. Rất nhiửu các cụ cao tuổi cũng đang ngồi thà nh tâm niệm phật. Diện tích chùa bao trùm bởi cây xanh, không khí trong là nh khiến người vãn cảnh chùa hay lên chùa thắp hương đửu thấy cảm giác nhẹ nhõm.
Nga My thiửn tự hay còn được gọi là chùa Hoà ng Mai là một trong những ngôi chùa cổ nhất ở Hà Nội. Chùa do vua Lý Thánh Tông (1054 - 1072) giao cho quan Thái phó Lý Đạo Thà nh tìm đất ở Hoà ng Mai xây dựng để con gái út của vua là công chúa Huyửn Trang trụ trì. Trên bia đá trùng tu chùa ghi rõ Nga Mi thiửn tự là ngôi chùa cổ tọa lạc trên đất là ng Hoà ng Mai, huyện Thanh Đà m (Thế kỉ thứ 15) nay thuộc phường Hoà ng Mai, quận Hai Bà Trưng Hà Nội. Chùa được xây dựng từ đầu chiửu Lý và phát triển tới cuối triửu Trần gắn bó với ấp Trần Khát Chân.
Gác chuông cũ trong chùa Nga My
Khu chùa chính có quy mô kiến trúc lớn gồm tiửn đường, thiêu hương và thượng điện. Tiửn đường theo kiểu nhà khung gỗ gồm năm gian, hai chái, tường hồi bít đốc, mái lợp ngói mũi hà i.Thượng điện là một lớp nhà dọc bốn gian nối với gian giữa của tiửn đường. Nhà được xây tường bao khép kín, các bộ vì đỡ mái có kết cấu giống nhau và giống như kết cấu vì nhà tiửn đường. Do lòng nhà hẹp nên mỗi vì chỉ sử dụng hai hà ng cột chính.
Chùa có gác mái chuông tám mái với kiến trúc đẹp, có quả chuông và nhiửu bia đá cổ. Nằm ở phía sau thượng điện, gác chuông chùa Nga My đã mang lại nét đặc sắc. Gác chuông chùa Nga My có mặt bằng hình vuông, hai tầng, tám mái, các góc đao được uốn cong ngược lên. Đầu của bốn đao trên đắp nổi cao bốn đầu rồng, còn bốn đao dưới trang trí văn thực vật, uốn gấp rất uyển chuyển. Gác chuông được tạo dựng vững chắc trên bộ khung gỗ gồm 16 chân cột, chia đửu cho bốn góc nhà . Bốn cột cái có kích thước lớn và vươn tới nóc mái. Gác chuông nà y cũng mới được nhà chùa trùng tu lại.
Du khách thập phương đến chùa Nga My còn được chiêm ngườ¡ng những bức tượng phật ở đây. Tổng số có 44 bức tượng, đáng chú ý hơn cả là tượng Quan à‚m nghìn tay nghìn mắt và phần bệ đà i sen. Đây là pho tượng có niên đại thế kỷ 18. Phong cách kiến trúc của tượng phật trong chùa khá gần gũi với các chùa cổ ở Bắc Ninh.
Gác chuông mới xây
Chùa Nga My được xây dựng ngay sau khi vua Lý Công Uẩn rời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long. Như vậy cùng với Thăng Long “ Hà Nội, chùa đã được gần một nghìn năm tuổi. Chùa nhiửu lần bị tà n phá bởi chiến tranh và được xây dựng phục hồi nhiửu lần. Tuy không còn giữ nguyên vẹn kiến trúc như thời kì đầu nhưng hơn hết, chùa được xây dựng trên nửn đất cũ theo kiến trúc cổ từ gác chuông đến chính điện. Chùa Nga My (và đình Hoà ng Mai) đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật ngà y 5/2/1994.
Theo nhà nghiên cứu di sản văn hóa Trần Lâm Biửn đã nói Di sản là tà i sản hoặc dấu tích của người xưa để lại. Không có gì của người xưa để lại không liên quan đến vấn đử văn hoá. Những kiến trúc đó tưởng như chỉ liên quan đến tôn giáo tín ngườ¡ng, nhưng thực chất các di sản văn hoá luôn chứa đựng những vấn đử lớn hơn nhiửu vử lịch sử và xã hội. Chùa Nga My xứng đáng là một di tích văn hóa quan trọng của Hà Nội, không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo mà còn gắn liửn với sự hình thà nh và phát triển của Thủ đô. Những công trình kiến trúc văn hóa có giá trị cả vử mặt lịch sử lẫn văn hóa như chùa Nga My cần được quan tâm, giữ gìn hơn nữa. Đó cũng là một trong những việc là m thiết chuẩn bị tiến tới Đại lễ 1000 năm Thăng Long “ Hà Nội sắp tới.