Nồi cháo xóm dưới chân núi Sóc

14/09/2017 14:40

Ngày mồng sáu tháng Giêng hàng năm là ngày lễ hội đền Sóc, tưởng niệm Thánh Gióng - Phù Đổng Thiên Vương. Đến ngày nay, thôn Dược Thượng thuộc xã Tiên Dược, huyện Sóc Sơn, phải rước voi nan lên đền trả Ngài nhằm chuộc lại lỗi lầm khi xưa đã giết nhầm voi của Ngài.

Trưa mồng bốn Tết – đúng giờ Ngọ, mọi người được tham gia rước voi đều có mặt ở ngoài đình làng.

Luật nghiêm cấm những người nhà đang có tang không được tham gia; cấm đàn bà con gái không được lai vãng tới chỗ đàn voi.

Trước khi bắt tay vào công việc, mọi người chắp tay trước ngực đứng thành vòng tròn quanh nồi cháo to nấu rất loãng, gọi là cháo xóm, chờ đợi húp cháo.

Nồi cháo xóm là nồi cháo do các xóm trong làng lần lượt thay nhau nấu. Năm ngoái xóm Đông nấu thì năm nay đến xóm Đoài.

Đến lượt xóm nào nấu, dân xóm ấy mỗi nhà đóng góp một nắm gạo (chỉ một nắm chứ không nhận hơn). Đúng ngày giờ quy định, nồi cháo được gánh ra để ở giữa sân đình. Đứng bên nồi cháo là một trưởng lão và một người giúp việc, cả hai vị đều ăn mặc chỉnh tề, áo the khăn xếp. Trưởng lão trịnh trọng tuyên cáo, đại ý là: Chúng con được dân làng cử tuyển ra sắm sửa lễ vật hoàn trả cho Ngài. Nay đứng trước anh linh của Đức Thánh, thay mặt dân làng chúng con xin hứa từ nay trở đi dù có nghèo đói đến đâu, dù có phải đi ăn xin ăn mày mới có được bát cháo như bát cháo loãng này, dân Dược Thượng chúng con không bao giờ làm những điều ngu ngốc dại dột ấy nữa. Chúng con thành tâm cầu xin Đức Thánh mở rộng lòng thương, tha thứ cho dân làng…

Nói xong, trưởng lão lấy gáo múc cháo đổ vào bát, người giúp việc bưng bát cháo đưa cho một người đang cùng mọi người đứng xếp hàng xung quanh, tay chắp trước ngực động tác giống như các nhà sư đi hành khất. Người này đón lấy bát cháo, làm động tác như đói quá húp lấy húp để; húp xong trả bát lại cho người phụ giúp, rồi lặng lẽ cúi đầu nét mặt trầm tư vẻ ân hận xót xa, mệt mỏi lê từng bước chân về chỗ làm việc của mình. Việc húp cháo cứ thế diễn ra cho đến người cuối cùng. Xong việc ăn cháo xóm, mọi người tiến hành pha vót nan đan voi. Đây là tục được truyền lại từ ngàn đời nay.

Chiều mồng năm Tết, voi đan xong, sư trụ trì ở chùa làng làm lễ Khai quang, điểm nhãn cho voi; voi được đặt trên bệ uy nghi hoành tráng, các bà mẹ trong làng lũ lượt dắt con nhỏ độ 5, 3 tuổi ra sân đình và cho con chui luồn qua bụng voi gọi là để lấy khước. Thực chất của việc làm này, một lần nữa nói lên rằng: voi bị giết oan là do một lũ người ngây ngô ngốc nghếch như trẻ con vậy. Sự ngây ngô dại dột ấy nay phải trả giá; mọi người nhất nhất chỉ mong Đức Thánh rộng lòng thương cho dân làng được bình yên vô sự.

Thực hành xong những tục lệ trên, sáng ngày mồng Sáu, dân làng mới tổ chức rước ông voi lên đền Sóc trình Thánh. 

Lê Ngàn (sưu tầm)
Theo “Tục hay, lệ lạ Thăng Long – Hà Nội”, NXB Phụ nữ, 2016
(0) Bình luận
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Bồi đắp hệ giá trị gia đình Thủ đô
    Thủ đô Hà Nội nghìn năm văn hiến là nơi hội tụ nhiều nét tinh hoa của dân tộc. Nổi bật trong đó là nét đẹp văn hóa gia đình, là ứng xử thanh lịch, văn minh trong gia đình cũng như ngoài xã hội. Nói theo cách khác, văn hóa gia đình là một trong những nền tảng, cốt lõi để hình thành nên giá trị văn hóa người Hà Nội; góp phần đưa những giá trị văn hóa Thủ đô thăng hoa lên tầm cao mới trong thời đại hội nhập quốc tế.
  • Vinh danh 70 cán bộ Đoàn Thủ đô Hà Nội tiêu biểu năm 2023
    Kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2024), ngày 22/3/2024, Ban Chấp hành Thành đoàn Hà Nội tổ chức Lễ kỷ niệm và Lễ Tuyên dương 70 cán bộ Đoàn Thủ đô tiêu biểu năm 2023.
  • Hà Nội: Hành trình cảm xúc của người phụ nữ đi tìm ánh sáng cho con trai, em trai
    Chị Trần Thị Xuân (33 tuổi, thị trấn Vân Canh, huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội) là nhân vật đặc biệt và đến với khán giả cả nước trong chương trình “Trạm yêu thương” - chủ đề “Điểm tựa bình yên”, phát sóng lúc 10 giờ ngày 23/3 trên kênh VTV1.
  • Lễ hội xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm: Tái hiện nét đẹp giá trị văn hóa truyền thống
    Sáng ngày 22/3, đoàn kiểm tra của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội do đồng chí Bùi Minh Hoàng - Trưởng phòng Xây dựng Nếp sống văn hóa và gia đình (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội) đã kiểm tra công tác chuẩn bị lễ hội tại xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
  • Cuộc thi báo chí viết về công tác Đoàn và phong trào Thanh thiếu nhi Thủ đô năm 2024
    Thành đoàn Hà Nội vừa phát động “Cuộc thi báo chí viết về công tác Đoàn và phong trào Thanh thiếu nhi Thủ đô năm 2024”. Các tác phẩm dự thi ở 1 trong 4 thể loại: Báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình được đăng tải từ ngày 1/3 đến hết ngày 30/10/2024.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Phú Thọ ra mắt tour du lịch "Về miền Di sản UNESCO ghi danh"
    Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa-Du lịch đất Tổ năm 2024 diễn ra từ ngày 9-18/4 (tức ngày 1-10 tháng 3 âm lịch) tại Khu Di tích lịch sử đền Hùng thành phố Việt Trì và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Phú Thọ, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn. Đặc biệt, dịp này, Phú Thọ ra mắt tour du lịch “Về miền Di sản UNESCO ghi danh”, lấy đền Hùng làm điểm xuất phát chính để đi đến các điểm danh lam, thắng cảnh khác.
  • Quý I năm 2024, Thành phố Hà Nội đã thu hút 953,2 triệu USD vốn FDI
    Đây là thông tin được Chánh Văn phòng UBND Thành phố kiêm người phát ngôn UBND Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024”, diễn ra chiều 28/3 tại Trụ sở UBND Thành phố Hà Nội.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff tại Hà Nội
    Vào 20h ngày 30/3, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff.
  • Giải Cống hiến 2024: Hòa Minzy là Nữ ca sĩ của năm, Đen Vâu lập cú đúp
    Tối 27/3, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã diễn ra lễ trao giải Cống hiến 2024. Đây là mùa giải Cống hiến lần thứ 18 được tổ chức và mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là giải Âm nhạc Cống hiến và giải Thể thao Cống hiến.
  • “Đào, phở & piano” - trọn vẹn tình yêu Hà Nội
    Từ cuối năm 2023, tín hiệu rất vui với điện ảnh trong nước khi những bộ phim cả tư nhân và nhà nước lần lượt ra rạp, tạo được hiệu ứng tích cực. “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn là một trong số đó. Phim được nhà nước đặt hàng, từng giành giải Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.
  • Hà Nội và những gánh hàng rong...
    Khi nhắc về Hà Nội, trong vô vàn dáng hình hiện hữu, người ta không thể không nhắc tới những gánh hàng rong. Cùng Người Hà Nội hòa vào nhịp sống hối hả của 36 phố phường trên những gánh hàng rong...
  • Phố cổ của tôi
    Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu tới quý độc giả bài thơ Phố cổ của tôi của tác giả Nguyễn Duy Quý.
  • Quận uỷ Tây Hồ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây
    Sáng 27/3, Quận ủy Tây Hồ tổ chức lễ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây. Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây phấn đấu thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, tham mưu, giúp việc cho Quận ủy, UBND quận Tây Hồ quản lý toàn diện, tập trung thống nhất khu vực Hồ Tây và vùng phụ cận; triển khai thực hiện hiệu quả công tác xây dựng Đảng.
  • Quy hoạch Phong Hòa: Phát triển đô thị theo hướng bảo tồn các giá trị di tích lịch sử
    Định hướng Quy hoạch phân khu xã Phong Hòa (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế) thành lập phường đến năm 2045 và phát triển đô thị theo hướng bảo tồn các giá trị của di tích lịch sử kết hợp giữ gìn cảnh quan sông Ô Lâu, làng cổ Phước Tích.
Nồi cháo xóm dưới chân núi Sóc
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO