Ông và cháu

Lê Phượng| 03/05/2020 08:43

Ông Mạnh chầm chậm lôi trong cái hòm tôn ra mấy thứ cũ kĩ từ những năm xa lắc xa lơ, thời ông còn là một anh lính đi B.

Ông và cháu
Minh họa của Vũ Khánh

Ông Mạnh chầm chậm lôi trong cái hòm tôn ra mấy thứ cũ kĩ từ những năm xa lắc xa lơ, thời ông còn là một anh lính đi B. Một con dao nhỏ dài chừng ba chục cen-ti-mét, to bằng hai ngón tay được bọc trong tờ giấy xỉn màu cánh dán, một chiếc mũ tai bèo cũng đã bạc màu, chiếc bình tông bị trầy tróc sơn, bộ quần áo quân phục không còn rõ là màu xanh được gấp gọn gàng, tấm ảnh đen trắng đã loang lổ đi nhiều, có những gương mặt không còn nhìn rõ được nữa… Ông cứ đưa tay mân mê từng món đồ, đôi mắt già nua nheo nheo nhìn vào từng vật. Ông không hề hay biết thằng Tính đã đứng bên từ khi nào. Nó nhìn những thứ ông nội bày ra một cách chăm chú, đôi mắt tỏ rõ sự tò mò, ngạc nhiên. Tính sà xuống bên ông. Nó đưa tay đỡ lấy cái bình tông. Chiếc bình tuy cũ nhưng chạm vào vẫn cảm nhận được chất mát lạnh chạy vào da thịt. Ông Mạnh nhìn chiếc bình trên tay cháu, chậm rãi kể:

- Ngày đi lính, ông và đồng đội mỗi người sẽ được cấp phát một bình như này để đựng nước. Vậy mà có những đợt hành quân giữa rừng bị thiếu nước uống. Chiếc bình có khi chẳng còn giọt nước nào. Trong một chuyến trinh sát, ông được giao đi tìm nguồn nước uống cho mình và đồng đội. Cháu biết không, mệt, khát, cổ họng cứ khô rang. Lúc gần như tuyệt vọng ông tìm thấy một con suối. Chưa kịp mừng thì ông phải bật khóc, đôi chân khuỵu xuống khi nhìn thấy con suối cạn khô, trơ đáy. Ông tức giận đã ném chiếc bình xuống lòng suối. 

Ông Mạnh chỉ tay vào chỗ hơi bị móp của chiếc bình nói đó là do bị đập vào hòn đá dưới suối. Rồi ông trầm ngâm:

- Cũng nhờ lúc đó ném nó. Khi bình tĩnh lại, ông đi xuống nhặt chiếc bình. Tự nhiên, có một linh cảm gì đó, lạ lắm khiến ông nằm xuống, áp tai vào những viên đá cuội đang nằm lổng chổng dưới chân mình. Lòng suối khô mà sao nghe chất mát lạnh từ đá, lại như nghe có tiếng nước nhỏ giọt. Ông vội vàng đưa mắt nhìn khắp nơi tìm kiếm. Chẳng thấy gì ngoài một con suối khô chạy dài và tiếng lá rừng reo. Lúc đó ông nghĩ chẳng lẽ do khát quá mà mình bị ảo giác, liền cúi xuống nghe lại thật bình tĩnh. Khi xác định đúng là tiếng nước, ông nhặt từng viên đá vứt ra một bên, ngay chỗ ông ném chiếc bình tông xuống dần lộ ra một hố nhỏ bằng bắp chân, sâu chừng hai gang tay bị chèn bởi những viên đá. Những giọt nước thi thoảng từ các kẽ đá lại nhỏ xuống. Có lẽ đó là nước của cả khu rừng dồn hết cả vào cái vũng này rồi, ông vui mừng nghĩ vậy. Nhưng làm thế nào để lấy được nước? Vũng đó quá nhỏ và nước cũng không nhiều đến độ ông có thể cho chiếc bình xuống mà múc. Sau một hồi loay hoay, ông nghĩ ra cách lấy chiếc lá cuốn lại như cái chén uống nước, rồi múc từng chút nước đổ vào bình. 

- Chắc tìm thấy nước ông mừng lắm.

- Mừng chứ. Mừng rơi nước mắt. Khó khăn nhất của những người lính bọn ông không phải là cầm súng ra trận, không phải đi xuyên rừng bao ngày đêm mà là thiếu nước. Thật là đáng sợ. 

Ông Mạnh cười, nhìn thằng cháu. 

- Cháu không thể hiểu được cảm giác của ông lúc đó đâu. Khi phát hiện ra hố nước, ông mừng như lập được một chiến công. Lúc đó nghĩ mình có thể uống hết cả hố nước kia cũng được. Nhưng nghĩ đến đồng đội cũng đang khát, đang chờ, ông không thể uống trước một mình. Ông múc cẩn thận, tránh để rơi vãi ra ngoài. Ông vét đến những chút nước cuối cùng. Cho tay xuống hố, để chất mát lạnh của nước thấm vào tay rồi cho lên miệng. 

- Làm vậy để làm gì ông?

- Để đỡ khát chứ sao?

Thằng Tính tròn xoe mắt ngạc nhiên. 

- Thực ra đó chỉ là cách đánh lừa cảm giác thôi. 

- Vậy sao ông không uống nước trong bình.

- Còn đồng đội đang chờ. Ông mang bình nước về, ai cũng mừng run. Ai cũng khát, nhưng bọn ông không dám uống nhiều, chia nhau từng ngụm một. Còn để dành cho chặng đường phía trước nếu chưa tìm được nước.

Ông nhìn tấm ảnh trên tay cháu nội rưng rưng như nhìn suốt vào những kí ức năm nào. Hơn mười người trong đội trinh sát của ông hi sinh gần hết. Đất nước giải phóng, chỉ vài người trở về, còn lại các đồng chí lần lượt ngã xuống trong những lần làm nhiệm vụ, trong các trận đánh. Trong tổ của ông có bốn người, còn mình ông may mắn trở về. Ông đưa tay run run chỉ vào người đứng ngoài cùng, dáng người cao, miệng cười tươi, vẻ rất thư sinh:

- Đồng chí Minh. Vì cao nhất nên bọn ông hay gọi là Minh kều, hát hay, vui tính. Đồng chí hi sinh trong một đợt tổ trinh sát của ông bị trúng ổ phục kích của giặc. Khi biết mình bị thương có thể không qua được, một mình đồng chí ấy đã nhử bọn địch, đánh lạc hướng của chúng cho các đồng chí còn lại trong tổ rút. 

- Sao lúc đó, các ông không yểm trợ…?

- Có những tình thế không cho phép mình được lựa chọn cháu ạ. Bọn ông bắt buộc phải rút lui để đảm bảo bí mật, an toàn. 

Ông lại chỉ vào một người bên cạnh:

- Tâm hếch. Bình thường nói rất nhiều, hay pha trò chọc cười mọi người nhưng khi thực hiện nhiệm vụ thì lại vô cùng nghiêm túc. 

Ông Mạnh lặng người đi khi nhớ đến người đồng đội của mình. Sống mũi ông cay xè và những giọt nước mắt nóng hổi rỉ qua hai hốc mắt, lăn trên đôi gò má nhăn nheo, rỉ thấm vào kẽ miệng. Mặn chát. Đôi mắt ông hấp háy nhìn vào người đồng đội năm nào, ông nói nhỏ, như thủ thỉ cùng bạn. Nhưng chậm, rõ từng lời:

- Đó là bài học vô cùng đau đớn và đắt giá Tâm ạ. Đắt bằng cả mạng sống của cậu. Bữa đó cậu đừng có tốt bụng quá, đừng động lòng thương thì...

Hình ảnh năm xưa như hiện ra trước mắt ông Mạnh. Ông và hai người nữa trong tổ trinh sát được cử đi thăm dò tình hình. Đang di chuyển thì cả ba cùng giật mình khi đụng phải một tên Tây to lớn, hắn ngồi dựa vào một gốc cây, cạnh con suối lớn. Nghe tiếng đạn lên nòng, hắn vội quay người lại chắp tay lia lịa, lắp bắp xì xà xì xồ. Nhìn kĩ thì thấy hắn đang bị thương, bắp đùi bên phải máu bết lại. Đôi mắt xanh dại đi vì mệt, vì sợ. Tâm buông súng xuống, bước tới xé cánh tay áo của thằng Tây đó, băng bó vết thương trên đùi nó. Bị chạm vào vết thương, thằng lính đó có vẻ đau, nhưng nó không dám kêu rên. Chắc nó rất ngạc nhiên khi một người lính bộ đội Cụ Hồ lại đi giúp nó, đôi mắt nó cứ nhìn chằm chằm vào Tâm tỏ vẻ biết ơn. 

- Ông và đồng đội không ngờ bọn nó còn một thằng nữa. Thằng kia để thằng này ngồi đây và đi xuống suối. Lúc nó lên, bọn ông quá bất ngờ. Rồi nó điên cuồng xả súng về phía bọn ông. Quân bị thương ở cánh tay. Tâm trúng hai viên, một ở bụng và một ở cổ họng. Máu phun ra, bắn cả vào mặt thằng Tây. Nó ngồi đó kêu ú ớ, ôm lấy Tâm. Thằng Tây dưới suối lên cũng bị trúng đạn, ngã lăn xuống. Ông vội đến cõng Tâm. Máu chảy nhiều quá, phải chạy thật nhanh về căn cứ…

Ông Mạnh lặng đi. Cổ họng ông nghẹn lại. 

- Nhưng vẫn không kịp cứu cậu. Cậu hi sinh một cách oan uổng, Tâm ạ. 

Ông lại chỉ vào một người khác trong tấm ảnh, hình đã bị nhòa, nửa khuôn mặt không còn nhìn rõ.

- Quân, quê ở Kẻ Sặt. Hẹn ông khi nào hòa bình sẽ về quê nhau chơi. Cậu ấy hi sinh trong trận đánh ở Xuân Lộc. 

Ông Mạnh cầm lên mấy món đồ khác trong hòm: Một mảnh giấy đã cũ ghi lời bài hát, một chiếc bút máy, vài vỏ đạn,… món nào cũng gợi cho ông nhớ lại những kỉ niệm đã qua với bao người đồng đội đã gắn bó với ông trong những năm chiến tranh khói lửa. Ông lại kể cho thằng cháu nghe. Tiếng ông nhè nhẹ, êm êm như vọng về từ kí ức. Thằng Tính nghe ông kể cũng không giấu nổi vẻ xúc động. Nó nắm lấy đôi bàn tay nhăn nheo của ông:

- Các ông ngày xưa đúng là những tấm gương yêu nước, sẵn sàng xả thân vì nghĩa lớn mà chẳng toan tính điều gì. 

- Mỗi thời mỗi khác cháu ạ. Này nhé, bây giờ như sinh viên, học sinh các cháu, yêu nước là cố gắng học tập cho thật tốt, sau này đem tài trí của mình mà giúp cho đất nước ngày càng giàu mạnh; người nông dân sản xuất thật giỏi là yêu nước; chấp hành luật, đấu tranh loại trừ các tệ nạn xã hội… cũng là yêu nước. Đâu cứ phải ra trận mới là yêu nước đâu cháu.

- Vâng, cháu hiểu rồi ông ạ. Như chúng ta bây giờ ở trong nhà là yêu nước phải không ông?

- Đúng rồi. Trong khi cả nước gồng mình chống dịch. Các quân nhân, bộ đội, y bác sĩ ngày đêm vất vả trong các khu cách ly, các bệnh viện để chiến đấu ngăn chặn con vi rút corona đó thì chúng ta ở nhà là yêu nước.
Nói rồi ông lại chầm chậm xếp lại các kỉ vật vào trong hòm, vừa xếp ông vừa đọc câu thơ: Ngày xưa đánh giặc xông ra/ Bây giờ đánh giặc ở nhà mới ngoan.

Tính nghe ông nói thì cười thích thú, rồi nó bỗng giật mình:

- Thôi chết, cháu đến giờ học trực tuyến rồi ông. 

Ông Mạnh gật đầu, xua tay ra chiều nói cháu vào học. Ông cười thầm, đó dịch bệnh không ra ngoài tụ tập, ở nhà học hành chăm chỉ, không sao nhãng; lúc rảnh rỗi lướt “phây búc” thì chia sẻ, tuyên truyền cách phòng chống dịch, chia sẻ những điều tốt đẹp,… thế cũng là yêu nước rồi. 
(0) Bình luận
  • Dưới bóng cây mận già
    Năm ấy, một ngày đầu mùa hè, con ngựa bạch xuất hiện ở cổng nhà tôi với hai cái sọt to tướng đầy măng rừng trên lưng. Chở nặng, và bị cột vào gốc cây, con ngựa đứng im, đầu hơi cúi xuống trầm tư. Cái đuôi dài xác xơ thi thoảng vẩy lên đuổi một con ruồi vô ý.
  • Hạnh phúc của mẹ
    Gần bảy giờ, trời đã nhá nhem tôi mới về tới phòng trọ. Tôi giật mình vì có bóng người đang ngồi thu lu trước cửa. Hóa ra đó là mẹ… Tôi vội hỏi vì sao mẹ lên chơi mà không nói trước để tôi ra bến xe đón. Mẹ nói lên đột xuất nên không muốn gọi, sợ tôi bận, mẹ bắt xe ôm về phòng trọ của tôi cũng được. Lúc này tôi mới để ý dưới chân mẹ là một cái túi du lịch to, mẹ đã mang theo khá nhiều quần áo, chắc không định ở chơi vài ngày rồi về. Lòng dạ tôi bỗng bồn chồn.
  • Câu chuyện một giờ
    Kate Chopin (1850 - 1904) là nhà văn người Mỹ và là một trong những tác giả nữ quyền đầu tiên của thế kỷ 20. Vốn là một người nội trợ, nhưng cuộc đời bà đã thay đổi kể từ sau cái chết yểu của người chồng. Bà trở thành nhà văn viết truyện ngắn đầy tài năng và giàu năng lượng. Kate Chopin được biết đến nhiều nhất qua tiểu thuyết “The Awakening” (1899) - câu chuyện tiên tri đầy ám ảnh về một người phụ nữ.
  • Hoa thủy tiên của mẹ
    Đã nhiều năm trôi qua chúng tôi không lên bờ đón Tết. Mẹ nói đời mẹ gửi cả vào sông. Sống ở trên sông. Mai này mẹ nằm lại đáy sông, nhờ sông giữ giùm phần linh hồn người thiên cổ. Mẹ không muốn xa dòng sông nửa bước. Tôi lớn lên trên chiếc ghe chòng chành sóng nước, qua bao mùa gió trăng. Mùa xuân này tôi ra lái thuyền ngồi chải tóc.
  • Ký ức xương rồng
    (Làm sao em nhớ Mưa ngoài song bay… T.C.S)
  • Tin vào nắng
    Cuối giờ chiều, Diệp gọi cho cô về số máy cơ quan, vừa kịp “Alô” đã nghe đầu kia choe chóe: “Mày còn chết gí ở đấy à? Tuần sau tao cưới rồi, đang túi bụi đưa thiếp mời đây. Mày phải về từ hai hôm trước còn giúp các cụ tiếp khách ở nhà.” Diệp lúc nào cũng thế, cứ ào ào như đi đánh trận. Cầm tấm thiệp được thiết kế khá cầu kỳ, tên chú rể là Biền - không nằm trong số những người quen cũ.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Trấn Bình Môn Kinh thành Huế như bị lãng quên
    Trấn Bình Môn là một cổng phụ trong 13 cửa của Kinh thành Huế nhưng ít người lui tới; như bị lãng quên, xuống cấp theo thời gian và tỉnh Thừa Thiên Huế đang triển khai di dời dân để trả lại nguyên trạng cho di tích.
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Phú Thọ ra mắt tour du lịch "Về miền Di sản UNESCO ghi danh"
    Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa-Du lịch đất Tổ năm 2024 diễn ra từ ngày 9-18/4 (tức ngày 1-10 tháng 3 âm lịch) tại Khu Di tích lịch sử đền Hùng thành phố Việt Trì và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Phú Thọ, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn. Đặc biệt, dịp này, Phú Thọ ra mắt tour du lịch “Về miền Di sản UNESCO ghi danh”, lấy đền Hùng làm điểm xuất phát chính để đi đến các điểm danh lam, thắng cảnh khác.
  • Quý I năm 2024, Thành phố Hà Nội đã thu hút 953,2 triệu USD vốn FDI
    Đây là thông tin được Chánh Văn phòng UBND Thành phố kiêm người phát ngôn UBND Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024”, diễn ra chiều 28/3 tại Trụ sở UBND Thành phố Hà Nội.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff tại Hà Nội
    Vào 20h ngày 30/3, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff.
  • Giải Cống hiến 2024: Hòa Minzy là Nữ ca sĩ của năm, Đen Vâu lập cú đúp
    Tối 27/3, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã diễn ra lễ trao giải Cống hiến 2024. Đây là mùa giải Cống hiến lần thứ 18 được tổ chức và mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là giải Âm nhạc Cống hiến và giải Thể thao Cống hiến.
  • “Đào, phở & piano” - trọn vẹn tình yêu Hà Nội
    Từ cuối năm 2023, tín hiệu rất vui với điện ảnh trong nước khi những bộ phim cả tư nhân và nhà nước lần lượt ra rạp, tạo được hiệu ứng tích cực. “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn là một trong số đó. Phim được nhà nước đặt hàng, từng giành giải Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.
  • Hà Nội và những gánh hàng rong...
    Khi nhắc về Hà Nội, trong vô vàn dáng hình hiện hữu, người ta không thể không nhắc tới những gánh hàng rong. Cùng Người Hà Nội hòa vào nhịp sống hối hả của 36 phố phường trên những gánh hàng rong...
  • Phố cổ của tôi
    Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu tới quý độc giả bài thơ Phố cổ của tôi của tác giả Nguyễn Duy Quý.
  • Quận uỷ Tây Hồ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây
    Sáng 27/3, Quận ủy Tây Hồ tổ chức lễ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây. Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây phấn đấu thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, tham mưu, giúp việc cho Quận ủy, UBND quận Tây Hồ quản lý toàn diện, tập trung thống nhất khu vực Hồ Tây và vùng phụ cận; triển khai thực hiện hiệu quả công tác xây dựng Đảng.
Ông và cháu
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO