Thăng Long còn đó một cửa ô

Nhipsonghanoi| 11/08/2019 07:51

Ô Quan Chưởng là biểu tượng của kinh thành xưa, không chỉ mang vẻ đẹp về mặt kiến trúc, mà còn mang ý nghĩa lịch sử của Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Từ cầu Long Biên, qua phố Trần Nhật Duật rẽ vào là thấy ngay cổng Ô Quan Chưởng sừng sững, uy nghi. Với người Hà Nội, Ô Quan Chưởng (Ðông Hà Môn) không chỉ là dấu tích cuối cùng của thành lũy bảo vệ kinh thành Thăng Long xưa mà còn là một chứng nhân, ghi dấu những biến thiên của lịch sử.
Thăng Long còn đó một cửa ô

Ô Quan Chưởng là dấu tích cuối cùng của tòa thành bao quanh Thăng Long - Hà Nội xưa

Nhìn lại lịch sử, vào thời kỳ vua Lê niên hiệu Cảnh Hưng thứ 10 (1749), chúa Trịnh đã cho đắp thành Đại Đô bao quanh Thăng Long để phòng thủ trước sự nổi dậy của Nguyễn Hữu Cầu. Thành ấy có trổ các cửa ngách để dân ra vào, gọi là các cửa ô, trong đó có Ðông Hà Môn. Năm Cảnh Hưng thứ 46 (1785), cửa ô này được tu bổ lớn và đến năm Gia Long thứ 3 (1804) thì được xây lại theo quy cách như ta đang thấy ngày nay.

Thăng Long còn đó một cửa ô

Đầu tiên, cổng ô này có tên là Đông Hà Môn. Sau này, người Pháp đặt tên mới là Porte Jean Dupuis (cổng Jean Dupuis), nhưng nhân dân ta gọi đây là Ô Quan Chưởng. Sở dĩ nhân dân ta gọi như vậy là vì năm 1873, khi Jean Dupuis dẫn quân Pháp đánh Hà Nội lần thứ nhất, tại cửa ô này, một viên Chưởng cơ và đội quân do ông chỉ huy đã chiến đấu đến người cuối cùng để bảo vệ thành Hà Nội. Người dân thương tiếc ông và các nghĩa sĩ nên đã gọi đây là Ô Quan Chưởng.

Thăng Long còn đó một cửa ô
Ô Quan Chưởng (1906)

Là một cổng ô được mở ra từ bức thành bảo vệ kinh đô nên cấu tạo của Ô Quan Chưởng khác với những cổng thông thường.

Ô Quan Chưởng gồm 2 tầng, được xây dựng theo kiểu kiến trúc cổng vọng lâu. Cổng có một cửa chính (cao 3m), trên có tháp canh và hai cửa phụ ở hai bên. Tầng 2 có vọng lâu 4 mái uốn cong 4 góc, có lan can bao quanh. Trên tường cửa chính có gắn một tấm bia ghi lệnh của Tổng đốc Hoàng Diệu cấm lính gác nhũng nhiễu dân qua lại cửa ô. Tấm bia này lập năm Tự Đức thứ 34 (1881), trước khi Hoàng Diệu tuẫn tiết theo thành Thăng Long trong đợt Pháp đánh Hà Nội lần thứ hai.

Thăng Long còn đó một cửa ô

Kháng chiến toàn quốc (1946) bùng nổ, Hà Nội chìm trong khói lửa, nhưng cổng Ô Quan Chưởng gần như không bị phá hoại. Bên thành cổng lỗ chỗ những vết đạn súng trường…

Thăng Long còn đó một cửa ô
Ô Quan Chưởng (1946)

Qua bao thăng trầm, Ô Quan Chưởng vẫn mang một vẻ đẹp mộc mạc và bình yên, mặc cho Hà Nội đang đổi thay từng ngày.

Trân trọng sự hy sinh của tiền nhân, ngày nay chúng ta vẫn dùng tên cửa Ô Quan Chưởng và xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia để bảo vệ. Trước mặt cổng Ô Quan Chưởng là phố Hàng Nâu (xưa bán củ nâu để nhuộm quần áo), nay cũng được đổi tên thành phố Ô Quan Chưởng.

Nhiều người, khi về thăm phố cổ đều muốn đến ngắm cổng Ô Quan Chưởng cổ kính, oai nghiêm và xem đó là nét duyên đặc trưng của Hà Nội. Họa sĩ Việt kiều Văn Dương Thành cũng vậy. Chị đã vẽ Ô Quan Chưởng trong những thời điểm khác nhau: Dưới nắng xuân, dưới trăng thu, dưới mưa phùn…

Thăng Long còn đó một cửa ô
Ô Quan Chưởng trong tranh của họa sĩ Văn Dương Thành

“Dấu vết kinh thành xưa đã phai nhạt nhiều nhưng may mắn vẫn còn một Ô Quan Chưởng cổ kính để hoài niệm. Ngày còn thơ bé, tôi thường đến đây chơi. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, cửa ô cổ kính vẫn đứng đó, vững chãi, bình thản trước thời gian. Với riêng tôi, một người con xa xứ lâu ngày, giữa bao nhiêu đổi thay của phố phường Hà Nội, sự tồn tại của Ô Quan Chưởng là một điều đáng quý” – chị nói.

Thăng Long còn đó một cửa ô
Mỗi khi qua Ô Quan Chưởng, hầu như ai cũng lắng lòng khi nhớ về bóng dáng xưa của kinh thành. Ảnh Viết Thành

Không như những di tích khác có khu vực khoanh vùng bảo vệ, tại Ô Quan Chưởng, cuộc sống sôi động thường ngày vẫn diễn ra, xe cộ đi lại tấp nập.

Tỏa đi từ cửa ô này là phố Hàng Chiếu, phố Thanh Hà và phố Đào Duy Từ, con phố nào cũng nức tiếng về ẩm thực. Nào là hàng bánh rán, nào là hàng chả rươi, nào là hàng cháo lòng chần…, nhưng đặc biệt phải kể đến hàng bún ốc nguội dân dã đặc trưng của Hà thành. Du khách ngồi thưởng thức ẩm thực ở đây có cái thú là được ngắm cửa ô cổ kính ở một tầm nhìn rất gần, để tha hồ mường tượng về bóng dáng kinh thành xưa...

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Gần 500 lễ hội tại Hà Nội được tổ chức, đảm bảo trang trọng, lành mạnh
    Theo báo cáo của UBND Thành phố Hà Nội tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024” chiều 28/3, từ đầu năm đến nay, gần 500 lễ hội của Thủ đô được tổ chức, đảm bảo trang trọng, vui tươi, lành mạnh…
  • Có một miền chỉ một…
    Cách nay không lâu, nhà thơ Quang Hoài trải qua một cơn bạo bệnh. Rất nhiều bạn thơ lo lắng và không khỏi ái ngại cho ông. Rồi may mắn thay, ông đã “thoát hiểm”! Đó cũng là sự ngạc nhiên mà số phận dành cho ông. Càng ngạc nhiên hơn là sau đó cũng không lâu, gần như ngay lập tức, ông cho hạ sinh đứa con tinh thần thứ mười ba mang tên “Miền Hoài Phương”- một cái tên thật có ý nghĩa, lại rất lạ và hấp dẫn độc giả. Hỏi tác giả, mới hay: Đó là cái tên được kết nối, gắn kết thật khéo bởi tên ông (Hoài) cùng tên
  • Trở lại Hà Nội sau 15 năm, nhà văn quốc tế vẫn ấn tượng với ẩm thực Thủ đô
    Trong bài viết trên trang Travel And Leisure gần đây, nhà văn Chris Wallace (Mỹ) cho biết, sau 15 năm trở lại Việt Nam đã nhận thấy quốc gia hình chữ S có nhiều sự phát triển. Với Hà Nội, nhà văn Chris Wallace ấn tượng với món chả cá, cà phê sữa, khu phố cổ…
  • Thương hoài xe sứ hàng rong
    Bố tôi bảo rằng, người Hà Nội sành sỏi chơi hàng gốm sứ, có đắt một chút mà món hàng ưng ý họ cũng sẽ mua. Mà gốm sứ Bát Tràng mang theo hồn cốt người Hà thành, dẫu đồ sứ nhập ngoại hay đồ nhựa, inox ào ạt thì gốm sứ Bát Tràng luôn có một vị trí trang trọng trong ngôi nhà của họ.
  • Lễ phát động thi đua hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam
    Chiều 28/3, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Lễ phát động thi đua hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (06/01/1946 – 06/01/2026). Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo buổi Lễ.
Đừng bỏ lỡ
  • Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) qua tiếp thu, chỉnh lý đủ điều kiện trình Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội
    Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Nguyễn Công Anh, cho biết, Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) qua những lần xin ý kiến gần đây, cơ bản việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật được các cơ quan Trung ương, đại biểu Quốc hội đánh giá cao và tán thành nhiều nội dung, được lãnh đạo Quốc hội đánh giá đủ điều kiện để trình kỳ họp thứ 7 của Quốc hội.
  • Quận Tây Hồ: đối ngoại nhân dân góp phần lan tỏa hình ảnh đẹp về công tác đối ngoại của Thủ đô
    Chiều 28/3, Quận uỷ Tây Hồ và Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Hà Nội đã tổ chức ký kết Chương trình phối hợp công tác đối ngoại nhân dân giai đoạn 2024 - 2025.
  • Trấn Bình Môn Kinh thành Huế như bị lãng quên
    Trấn Bình Môn là một cổng phụ trong 13 cửa của Kinh thành Huế nhưng ít người lui tới; như bị lãng quên, xuống cấp theo thời gian và tỉnh Thừa Thiên Huế đang triển khai di dời dân để trả lại nguyên trạng cho di tích.
  • Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”
    Chiều 28/3, Báo Hà Nội mới tổ chức lễ phát động viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô “Ký ức tự hào”. Cuộc thi hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 67 năm ngày Báo Hà Nội mới xuất bản số hằng ngày đầu tiên (24/10/1957 - 24/10/2024). Đây cũng là dịp tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về truyền thống văn hóa lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, đặc biệt là những thành tựu kinh tế, văn hóa xã hội của Thủ đô trên hành trình 70 năm xây dựng và phát triển.
  • Phú Thọ ra mắt tour du lịch "Về miền Di sản UNESCO ghi danh"
    Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa-Du lịch đất Tổ năm 2024 diễn ra từ ngày 9-18/4 (tức ngày 1-10 tháng 3 âm lịch) tại Khu Di tích lịch sử đền Hùng thành phố Việt Trì và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Phú Thọ, với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn. Đặc biệt, dịp này, Phú Thọ ra mắt tour du lịch “Về miền Di sản UNESCO ghi danh”, lấy đền Hùng làm điểm xuất phát chính để đi đến các điểm danh lam, thắng cảnh khác.
  • Quý I năm 2024, Thành phố Hà Nội đã thu hút 953,2 triệu USD vốn FDI
    Đây là thông tin được Chánh Văn phòng UBND Thành phố kiêm người phát ngôn UBND Thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng chia sẻ tại “Họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024”, diễn ra chiều 28/3 tại Trụ sở UBND Thành phố Hà Nội.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff tại Hà Nội
    Vào 20h ngày 30/3, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc tôn vinh nhà soạn nhạc Sergei Rachmaninoff.
  • Giải Cống hiến 2024: Hòa Minzy là Nữ ca sĩ của năm, Đen Vâu lập cú đúp
    Tối 27/3, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã diễn ra lễ trao giải Cống hiến 2024. Đây là mùa giải Cống hiến lần thứ 18 được tổ chức và mùa thứ hai được mở rộng sang lĩnh vực thể thao, với hai hệ thống giải là giải Âm nhạc Cống hiến và giải Thể thao Cống hiến.
  • “Đào, phở & piano” - trọn vẹn tình yêu Hà Nội
    Từ cuối năm 2023, tín hiệu rất vui với điện ảnh trong nước khi những bộ phim cả tư nhân và nhà nước lần lượt ra rạp, tạo được hiệu ứng tích cực. “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn là một trong số đó. Phim được nhà nước đặt hàng, từng giành giải Bông Sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23.
  • Hà Nội và những gánh hàng rong...
    Khi nhắc về Hà Nội, trong vô vàn dáng hình hiện hữu, người ta không thể không nhắc tới những gánh hàng rong. Cùng Người Hà Nội hòa vào nhịp sống hối hả của 36 phố phường trên những gánh hàng rong...
Thăng Long còn đó một cửa ô
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO