Mùa nào cũng có hoa, lại còn hoa đặc trưng, hoa báo mùa, hoa biểu tượng. Nhưng thì hoa đẹp nhất là mùa xuân. Xuân của tạo vật, xuân của đời người, xuân thì - xuân sắc đều quý giá. Xuân sẽ không thể là xuân nếu thiếu hoa. Thế giới này sẽ ra sao nếu vắng hoa, dù một giờ, đâu chỉ vì chức năng tô điểm!
Mùa nào cũng có hoa, lại còn hoa đặc trưng, hoa báo mùa, hoa biểu tượng. Nhưng thì hoa đẹp nhất là mùa xuân. Xuân của tạo vật, xuân của đời người, xuân thì - xuân sắc đều quý giá. Xuân sẽ không thể là xuân nếu thiếu hoa. Thế giới này sẽ ra sao nếu vắng hoa, dù một giờ, đâu chỉ vì chức năng tô điểm!
Xuân là hội lớn nhất của muôn hoa. Trong thế giới hoa, không ít loài hữu sắc vô hương hoặc ngược lại, có loài vừa đẹp vừa thơm lại mang tên xấu, thậm chí vô danh.
Hoa đồng hành mỗi chúng ta hầu như suốt cuộc đời. Sắc màu, hương thơm của hoa chuyển nhiều thông điệp: khi độc lập hiện hữu, khi người ta lựa chọn trao, gửi nhau. Bền bỉ dâng đời không chờ tôn vinh, hoa chúc mừng, chia sẻ, an ủi; hoa đem đến cho ta niềm vui sống, yêu đời. Đâu chỉ hoa được xới vun, cắt tỉa, cắm lọ, bình, và cả những vạt, triền hoa dại thường bị "quên" trong tầm mắt ngắm, để ý, tặng ta sự bất ngờ, phấn chấn khi hòa sắc cho vệ cỏ, lối đi, khi bền bỉ sức sống đáng ngạc nhiên, trân trọng. Đời hoa ngắn ngủi, kiếp hoa đa số lệ thuộc cách hành xử của con người (qua hành động tới môi trường tự nhiên). Ở đâu, hoa cũng động viên, đồng hành làm chúng ta yêu cuộc sống hơn.
Giữa tháng 11 âm lịch, hàng hoa trong ngõ nhà tôi đã bày nhiều thược dược. Hoa Tết cổ truyền: lay ơn, violet, thược dược, bướm, thủy tiên, vẫn được những người hay nhớ "thời xưa" mua bằng được. Chơi hoa Tết từ mùa đông, không sợ thời gian qua nhanh, mà nới xuân dài hơn. Hoa đồng hành đời người. Trong ký ức đa tầng, thức động của tâm hồn có ký ức hoa. Hoa là thứ đồng hồ thời gian vẫn còn thiêng liêng. Công nghệ sinh học hiện đại đã tạo ra hoa, quả trái mùa, thì tiết điệu hoa trong chuyển động toàn cảnh của bức tranh thiên nhiên vẫn gây cho loài người cảm xúc, hứng khởi.
Nhân loại tôn vinh hoa hồng là "chúa của các loài hoa". Hồng nhiều giống lắm. Bây giờ, hoa trái chu trình sinh trưởng ngắn hơn, năng suất cao, thu hoạch nhanh hơn, dùng đèn điện sáng thâu đêm thúc quả chín nhanh, ép hoa mau nở. Những năm gần đây, biến đổi khí hậu thành nỗi lo lớn toàn cầu, thời tiết bất thường, sai quy luật, thiên tai liên tiếp, mùa đông vắng rét, thừa nắng, thì cả người trồng lẫn người chơi hoa chỉ lo nụ trổ cánh tưng bừng trước Tết khi xuân sang thiếu lạnh, mưa phùn bay.
Tôi thích đưa các con ra không gian tự nhiên, gần gũi cây xanh, hoa, cỏ, biết thương loài vật. Không lúc nào hợp hơn là ngắm những vườn - đồng hoa khi xuân đến. Nông dân trồng hoa vất vả, bấp bênh được - mất mùa theo thời tiết và chi phí sản xuất nhưng với tôi, họ lúc nào cũng lãi. Lãi bởi họ được "no" thị giác - khứu giác - xúc giác nhất, bởi được bên hoa từng ngày thường nhật.
Xuân 2020 này, tôi đã lên lịch đưa các con du xuân công viên hoa, làng hoa nổi tiếng. Nhân thể tôi sẽ hỏi về những loài hoa ngỡ là đã mất hay thất lạc đâu, lâu không thấy. Chục năm trước, vắng thược dược, vài năm nay hoa đã trở về. Những mùa thu thế kỷ 21 vắng mẹt thị thơm trên xe đạp rong, các chợ to nhỏ nơi Thủ đô - Kẻ Chợ. Sao không thấy những cây ngâu, hoa, quỳnh, hoa trà thơm đằm khiết? Hồng bạch và các loài hồng cổ nơi nào?
Vẳng điệp khúc câu hỏi trong tôi, khi bước chậm dọc các bờ tường xây cao, trước kia là giậu cúc tần, hàng rào găng, dây tơ hồng, dâm bụt. Tên khu Văn Công đã thành tên hành chính, mà cư dân nghệ sĩ còn ít, tiếng kêu, vĩ cầm thảng hoặc mới được nghe. Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam kề bên, xây mấy lần vẫn chưa ưng ý. Lại ước giá như thời tôi còn bé, trụ sở dàn nhạc lẫn các ngôi nhà trong khu thoáng hơn, chan hòa ánh sáng hơn, hàng rào cây để nhạc vang qua từng ô cửa, như nhận quà tặng mỗi ngày.
Bài ca dao mượn tầm xuân để cô gái trách móc chàng trai làm lỡ duyên tình đôi lứa, nỗi thở than buông tay cam phận: "Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc/ Em đi lấy chồng anh tiếc lắm thay/ Ba đồng một mớ trầu cay/ Sao anh chẳng hỏi những ngày còn không/ Bây giờ em đã có chồng/ Như chim vào lồng, như cá cắn câu/ Cá cắn câu biết đâu mà gỡ/ Chim vào lồng biết thuở nào ra?".
Tôi đi tìm tầm xuân trước mùa xuân không chỉ là tìm một giống hồng có tên rất thơ, rất gợi bằng trực quan hiện thực mà tìm lại những không gian thiên nhiên hoa cỏ mùa xuân mởn biếc trong mắt biếc thuở nào.
Tìm tầm xuân, là tìm những con đường hoa có thực. Trước Tết, ở trung tâm Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và nhiều đô thị, luôn rực rỡ các vườn hoa, đường hoa nhân tạo, chăm chút cầu kỳ, xếp hình, xếp chữ cùng ánh sáng kết con số, hình khối, biểu tượng.
Đâu riêng các trung tâm lớn đầu tư đường hoa mừng xuân đón Tết, đời thường đẹp những con đường nông thôn được bà con trồng chăm - dấu ấn đổi mới tư duy, nhu cầu sống không chỉ no bụng mà cần đẹp mắt, gây dựng nếp sống tiến bộ, văn minh hơn.
Món quà mà tôi hoài mong cho mình, gia đình và hết thảy mọi người khi xuân mới, là được thư thái dạo bước hoặc đi trên những phố sạch đẹp, để mọi giác quan được hòa cảm thiên nhiên, nghe được chim hót lá reo, nhất là độ tinh khiết của xuân với mưa phùn, gió thoảng. Bất cứ ai, không cần kiềm chế, cứ vô tư sảng khoái reo lên trước ngõ hoa, phố hoa, đường hoa, cả thành phố diệp lục tầm xuân thật hơn cả mộng...
.jpg "Ra mắt bộ sách “Võ Nguyên Giáp - Vị tướng của nhân dân”")
.jpg "Vẽ tiếp bức tranh về “Văn minh trà Việt”")
.jpg "Triển lãm trực tuyến “Điện Biên theo dòng lịch sử qua tài liệu lưu trữ”")
.jpg "Hà Nội tổ chức nhiều hoạt động văn hóa chào mừng Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ")
.jpg "Nhà văn Đức Anh: “Viết văn hay viết phê bình đều cần phải có đầy năng lượng…”")
