Chùa Vua thực ra bao gồm chùa Hưng Khánh thử Phật và điện Thiên Đế (tức quán Đế Thích xưa) thử Vua cử Đế Thích. Tuy nhiên, những chi tiết hấp dẫn và dễ ám ảnh lòng người như thế lại chưa thấy xuất hiện quanh khu vực chùa khiến hà ng vạn du khách qua lại hè phố Thịnh Yên mỗi ngà y vô tình bử lỡ cơ hội chiêm ngườ¡ng một di tích độc đáo.
Nằm giữa khu phố Thịnh Yên bán buôn sầm uất, chùa Vua được đông đảo người dân Hà Nội tới lui thăm viếng và o mỗi tiết rằm, mùng 1 (âm lịch), hoặc các dịp lễ hội hà ng năm. Chùa Vua vốn là một trong tứ quán nổi danh của thà nh Thăng Long xưa: Thăng Long tứ quán. Nhưng, ngoà i hai tấm biển ở hai bên tam quan có lưu dòng chữ: Di tích lịch sử Cách mạng - chùa Vua - quán Đế Thích và Di tích đã được xếp hạng - Cấm vi phạm, không còn chỉ dẫn nà o giúp khách viễn du có thể tường tận hơn những sự tích nhuốm mà u huyửn thoại của ngôi chùa cổ nà y...
Thăng Long tứ trấn từ lâu đã quen thuộc với cư dân Hà Nội. Bốn ngôi Đửn thiêng trấn giữ bốn hướng Đông, Tây, Nam, Bắc của thà nh Thăng Long vẫn còn nguyên dấu tích và được truyửn tụng đến hôm nay: Trấn Đông có đửn Bạch Mã (hiện nằm trên phố hà ng Buồm) thử thần Long Đỗ - được coi như thà nh hoà ng xưa nhất của Hà Nội. Trấn Tây có đửn Voi Phục (nằm trong khuôn viên Thủ Lệ), thử hoà ng tử Linh Lang, con trai thứ tư của vua Lý Thánh Tông. Trấn Nam có đửn Kim Liên (nằm tại phường Phương Liên) thử Cao Sơn Đại Vương. Trấn Bắc có đửn Quán Thánh (trên đường Thanh Niên) thử Huyửn Thiên Trấn Vũ.
Chùa Vua - Di tích lịch sử cách mạng độc đáo của Hà Nội - Một trong "Thăng Long tứ quán xưa".
Tứ quán Thăng Long ít được nhắc tới hơn, nhưng cũng là những di tích không thể lãng quên khi Hà Nội đón chà o tuổi tròn thiên niên kỷ. Quán được coi như nơi tu hà nh của những người theo đạo Giáo, vốn rất phát triển ở nước ta cho đến đời nhà Mạc. Từ giai đoạn Lê Trung Hưng, đạo Giáo bắt đầu lụi tà n, suy thoái, những đạo quán dần được chuyển đổi thà nh chùa, là m nơi thử Phật.
Chùa Vua còn lưu một phần dấu vết của Đế Thích quán, cùng với Huyửn Thiên quán đã thà nh chùa Huyửn Thiên (trên phố Hà ng Khoai), Đồng Thiên quán nay là chùa Kim Cô (tọa lạc tại phố Đường Thà nh) và Trấn Vũ quán chính là đửn Quan Thánh...
Thăng Long có tứ quán và tứ trấn, nhưng thực chất lại chỉ có bẩy địa danh... bởi đửn Quán Thánh đã thuộc vử cả hai hạng mục. Tất cả những nơi thử tự linh thiêng nà y đửu đã được nhà nước xếp hạng di tích cấp quốc gia từ lâu...
Mang trong mình nhiửu giai thoại và biết bao thăng trầm dâu bể qua trăm năm có lẻ, nhưng cả khách thập phương và những cư dân sinh sống liửn kử với Thăng Long tứ quán xưa, hầu như ít có điửu kiện hiểu, cảm được trọn vẹn số phận lịch sử của di tích.
Các nhà quản lý văn hóa Hà Nội chưa tạo ra một điểm nhấn nà o níu chân du khách, giúp mọi người thấm hơn giá trị vượt thời gian của mái ngói rêu phong, cổng tam quan hay những bức tượng cổ lâu đời.
Không hử bị tác động bởi không khí ồn ã xô bồ của khu vực chợ Trời, chùa Vua vẫn giữ được dáng vẻ thâm nghiêm, trầm mặc. Thực ra, trong khuôn viên nà y là quần thể gồm chùa Hưng Khánh thử Phật và điện Thiên Đế, chính là quán Đế Thích xưa... Đây cũng là nơi một người con Kẻ Mơ - Hà Nội, chà ng thanh niên Nguyễn Phong Sắc, Bí thư xứ ủy Trung Kử³, người phụ trách trực tiếp cao trà o Xô Viết Nghệ Tĩnh năm 1930 - 1931 đã trú ẩn, để lẩn tránh sự truy bắt của thực dân Pháp. Chùa Vua mở hội từ ngà y 5 đến 9 tháng giêng âm lịch, với tục đấu cử tướng nức tiếng khắp vùng, luôn thu hút được nhiửu kử³ thủ tham gia.
Tuy nhiên, những chi tiết hấp dẫn và dễ ám ảnh lòng người như thế lại chưa thấy xuất hiện quanh khu vực chùa. Thiếu hoà n toà n những bia đá giới thiệu, những hà ng chữ chú giải đầy đủ và cô đọng, hà ng vạn khách du qua lại hè phố Thịnh Yên mỗi ngà y đửu vô tình bử lỡ một cách rất đáng tiếc cơ hội chiêm ngườ¡ng một di tích độc đáo.
Tấm biển Di tích đã được xếp hạng - Cấm vi phạm vô hình chung chỉ là m chùn chân người muốn dừng bước, và cũng là một sự giễu cợt khi ngay bên cổng chùa, hà ng quán, xe cộ vẫn rải đửu...
Không chỉ chùa Vua, những di tích khác của Thăng Long tứ quán cũng đang chịu cảnh ngậm ngùi vì chưa thể khiến cho khách thập phương, cả du khách quốc tế tử tường hơn thân phận của chính mình.
Di tích chỉ có thể đồng vọng cùng cuộc sống đương đại, khi những người tham gia và o việc giữ gìn, quản lý giúp hiện vật cất tiếng, nói thà nh lời những bí ẩn đã được lưu giữ qua tháng năm. Chuẩn bị cho Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, người dân cả nước đang ngà y ngà y hướng vử Thủ đô... Những khoản kinh phí khổng lồ đã được chắt chiu từ nguồn vốn ngân sách, để các cấp, các ngà nh chung tay tu bổ, tôn tạo, giữ gìn hệ thống di tích rải đửu khắp các nẻo đường Hà Nội. Thế nhưng, đôi khi các cơ quan quản lý văn hóa Hà Nội mải mê lo việc lớn mà bử qua những chi tiết nhử