Đề xuất 4 hướng phát triển kinh tế xanh bền vững tại vùng Tây Nguyên

Đây là đề xuất đáng chú ý của Anh hùng Lao động Thái Hương, Nhà Sáng lập, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Bắc Á tại Hội nghị triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 6.10.2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và xúc tiến đầu tư Vùng, diễn ra tại Lâm Đồng ngày 20.11.

Toàn cảnh Hội nghị Triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 23/NQ/TW.

Phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn là tất yếu

Theo Nghị quyết số 23-NQ/TW, vùng Tây Nguyên là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, xã hội, môi trường sinh thái, quốc phòng - an ninh và đối ngoại của cả nước - "phên dậu phía Tây của Tổ quốc" nhưng phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; tốc độ tăng trưởng kinh tế thiếu bền vững, có xu hướng chậm lại.

Để phát triển vùng Tây Nguyên, Nghị quyết xác định quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đối với Vùng là “vùng phát triển nhanh, bền vững dựa trên kinh tế xanh, tuần hoàn; giàu bản sắc văn hoá dân tộc, điểm đến đặc sắc, hấp dẫn khách du lịch trong nước và quốc tế. Phát triển kinh tế nông nghiệp hiệu quả cao, dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; hình thành một số sản phẩm nông nghiệp quy mô lớn có thương hiệu quốc tế gắn với các trung tâm chế biến…”.

Phát biểu tại hội nghị, Anh hùng Lao động Thái Hương cho rằng, trong điều kiện biến đổi khí hậu, nước biển dâng, Tây Nguyên sẽ là chỗ dựa vững chắc cho tương lai và cần được giữ vững bằng con đường phát triển bền vững, với mô hình kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn như Nghị quyết số 23-NQ/TW chỉ ra.

Anh hùng Lao động Thái Hương phát biểu tại Hội nghị. Trên thực tế, doanh nghiệp này đã đầu tư vào kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn với dự án trồng 500 ha sầu riêng giống mới tại tỉnh Kon Tum từ 2 năm trước. Hiện, Tập đoàn đang lập một đề án trình tỉnh Kon Tum và vùng Tây Nguyên để phát triển kinh tế dưới tán rừng trên cơ sở mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế tri thức.

Tuy vậy, theo Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH, nguồn lực đất đai vẫn là vấn đề nan giải. “Có những khu vực trên giấy tờ còn 26.000ha nhưng khi chúng tôi tìm hiểu thì chỉ còn vài ha”, hay khi doanh nghiệp đề xuất phát triển kinh tế xanh, cần diện tích lâm nghiệp, chính quyền vẫn ngần ngại ra quyết định vì vẫn là đất rừng nên không được động chạm đến, dù người dân đã canh tác hàng chục năm nay. Do vậy, theo bà Thái Hương, cần phải đánh giá lại thực trạng đất đai tại Tây Nguyên, từ đó có bộ chính sách ứng xử cho phù hợp.

Cần thu hút được doanh nghiệp lớn, đủ tâm và tầm

Nhấn mạnh hội nghị hôm nay là điểm khởi đầu cho Tây Nguyên, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH cho rằng cần dựa trên thực trạng đất đai của Tây Nguyên để đưa ra định hướng phát triển phù hợp cho toàn Vùng. Theo bà, Tây Nguyên có thể phát triển theo 4 hướng.

Công nghệ đầu cuối thế giới được TH ứng dụng tại Dự án chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung công nghệ cao tại Nghệ An. TH dự kiến mang các công nghệ này tới vùng Tây Nguyên.

Một là, chăn nuôi tập trung ứng dụng công nghệ cao, đưa người nông dân cùng đi theo chuỗi giá trị, sản xuất khép kín. “Tôi sẽ đưa mô hình chăn nuôi bò sữa tập trung công nghệ cao theo chuỗi mà TH đang làm ở Nghệ An lên Tây Nguyên. Hiện, TH đã có kế hoạch triển khai tại Đắk Nông và các vùng phụ cận, đưa nông dân trở thành một mắt xích trong chuỗi đại chăn nuôi này; sau đó trồng cây ăn quả, cây hương vị và gia vị”, bà Thái Hương thông tin.

Hai là, trồng cây đa tầng kết hợp chế biến sâu và logistic để tạo ra những sản phẩm, lực lượng hàng hóa có thương hiệu cho Vùng.

Bên cạnh đó, Tây Nguyên có nguồn nước ngầm tốt do có hệ sinh thái của núi lửa để lại, đây cũng là một hướng khai thác có thể tập trung. Người tiêu dùng Việt xứng đáng được hưởng nguồn nước tinh khiết tốt nhất.

Ba là, khai thác khoáng sản một cách bền vững. Bởi Tây Nguyên có trữ lượng bauxite rất lớn, Chính phủ cần quy hoạch sớm, xã hội hóa việc khai thác như nghị quyết của Bộ Chính trị. Phải đưa khoa học hiện đại vào thì mới phát triển được kinh tế xanh và không để lại hệ lụy khi khai thác tài nguyên, đồng thời những vùng đất có bauxite nhưng trữ lượng không đủ lớn thì nên trồng cây ăn quả, cây thảo dược có giá trị lớn hơn, không nên cố khai thác, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược Tập đoàn TH đề xuất.

Bốn là, phát triển du lịch sinh thái và du lịch nghỉ dưỡng. Theo bà Thái Hương, cần quy hoạch vùng Tây Nguyên để tạo ra một công viên du lịch cộng đồng có sự đa dạng (gồm du lịch văn hóa, du lịch ẩm thực, du lịch làng nghề…), phải có hồn cốt dân tộc. Việc phát triển 4 lĩnh vực chủ chốt này sẽ tạo thêm điều kiện để thúc đẩy các lĩnh vực khác phát triển theo, bà tin tưởng.