Từ xa xôi xuân sải cánh, rồi bước gần và thong dong trở lại. Xếp 4 mùa ấm lạnh đã qua để đón mùa xuân, đón Tết thật bâng khuâng, có khi là nuối tiếc, lại có khi là mong xuân ùa ập vào khuôn cửa.
Người ta cứ bảo xuân của đất trời - không hẳn - cảm nhận thực thì xuân phải là trong căn nhà của mình - căn nhà buổi Tết. Như cái tổ của loài chim trên cao giữa mênh mông đất trời, chim chồng và chim vợ vừa kiếm ăn, vừa tha rác, nhặt lá về bện tổ trên cành, vất vả và mong manh là thế rồi cũng đến ngày thành tổ - tổ ấm. Nắng mưa, bão giông ngoài kia chứ không phải sau tấm lá khô và những đường đan, bện này. Tổ ấm ấy đủ cho yêu thương và đôi trứng hồng được ấp nở thành đôi chim non. Phải chăng mái nhà của con người cũng thế, nên mới được gọi là tổ ấm.
Mỗi mùa xuân đến lại nhớ cái không khí hân hoan, lúc là sửa sang mái ngói, tường vôi, khi là sắm sanh đồ đạc mới… Dấu mốc “Tết năm ấy’’ luôn được nhắc và kể lại trong những buồn vui, sum vầy của gia đình. Có những hân hoan sau mấy chục năm, sau cả chặng dài hàng nửa thế kỉ và có khi xa hơn nữa vẫn còn trong đôi mắt ngấn nước của bà. Căn nhà đã cũ, nhưng câu chuyện của bà vẫn như nguyên vẹn niềm vui, nguyên vẹn những nếp nhà…
Xuân ở ngoài kia là đào, là quất, là những tíu tít bán mua. Trên những cánh đồng mạ đã xanh, đôi thửa cấy sớm cây lúa phất phơ. Mùa cấy trồng cũng là mùa âu lo. Trời còn lạnh, lo mạ có lên để cấy đúng vụ, lúa cấy xong lại lo rét phải giặm lại. Tết đến, lo trăm thứ phải tiêu pha, người đi xa thì lo sao kịp về nhà ăn Tết... Lo là thế nhưng hoa hải đường đã đầy đầu chợ, cành to, cành bé đã có người chọn mua. Cúc vàng, cúc tím với những chậu, những bình thế đã bày khắp phố. Đào rừng, đào bích, đào phai khoe sắc trong cái rét căm căm xứ Bắc. Thấy sắc hoa là thấy mùa xuân bên thềm.
Mùa xuân luôn là dấu mốc của một khởi đầu, có những điểm tựa, có những dự định mang tính quyết định, bứt phá, thành bại đều có trong hành trang, người khác có thể biết rồi quên, nhưng chủ nhân thì luôn nhớ, nhất là những ngày mùa xuân, gấp gáp đã sau khuôn cửa, chầm chậm nghĩ suy, tĩnh tâm nhớ lại, khi mà ta giăng phơi mọi ý nghĩ thành thật nhất với ta, với những người thân yêu ta nhất.
Nếu xuân vời vợi trong đất trời ngoài kia, thì Tết lại ấm áp trong mỗi nếp nhà. Người ta đem xuân qua khuôn cửa ấy là khi Tết đến, chứ không hẳn là con số trên cuốn lịch. Tết là khi cháu con đã thưa bẩm mời tiên tổ, tiền nhân về tới tư gia. Tết là khi tự mỗi người thấy khói hương mang theo những ý niệm thiêng liêng, trang trọng. Bữa ăn gia đình tươm tất hơn và mang những hương vị khác.
Bữa tất niên năm nay lại nhớ tất niên năm ngoái thế nào. Có khi vẫn món ấy mà tay người khác nấu, có khi lại trống một chỗ ngồi vì người xa khuất bóng, nhớ thương còn rưng rưng. Đường đời tưởng rộng dài, nhưng có những số phận có khi mong manh, như cánh chim đã không về được tổ ấm. Căn nhà Tết vắng bóng người đã kém vui, chẳng biết làm sao, đành phải đợi thời gian khỏa lấp.
Mỗi nhà một cảnh, mỗi nhà đón những cái Tết của riêng mình. Căn nhà Tết nhiều khi không cần bày biện đủ như người ta vẫn thường trưng, mà nó chỉ cần một tấm áo mới cho con, một lời an ủi sau những bão giông, những rộn ràng xào nấu để có mâm cơm cúng tươm tất. Nhưng thực sự chủ nhân thấy bình yên và tin cậy. Căn nhà sẽ vẫn là nơi sum vầy sau khi tắt nắng, là nơi nói những lời thành thật, âu yếm. Để thấy bọn trẻ lớn khôn, để tính tuổi cha mẹ già yên ấm... Ấy là xuân an lành, ấy là Tết bình an.
Đất giời vẫn vậy, chỉ có con người ta hối hả, để rồi ít người tĩnh tâm mà nhận ra, hay phải rất lâu sau, khi đã bạc tóc, khi thấy những bon chen hơn thua là vô nghĩa thì mới thấy căn nhà mùa xuân, nếp nhà Tết của mình mới thật ấm áp và vững chãi. Có không ít người phải trốn khỏi căn nhà của mình khi Tết đến. Tại trái tim chủ nhân không đủ những chân ái với đời với người hay tại người ta trong suốt những mùa qua đã không chi chút, soạn sửa tâm hồn để đón xuân về?
Vậy nên, chẳng cứ phải đón mùa xuân từ những ý niệm hay phô phang mà hãy đón xuân tự lòng ta, an hòa, thuận lẽ. Gửi trao, nhờ mùa cất giữ những thiện lành mình gieo trồng, gây dựng hẳn sẽ đón nhận lại điều mình mong đợi. Giời đất mênh mang, mà chẳng vô tình, ước mơ sẽ hiện hữu trong căn nhà mùa xuân, theo tháng năm thành kí ức, là hành trang đem theo và tựa vào mỗi khi, để rồi ta lại nói “Tết năm ấy’’... như ông bà, mẹ cha ta đã từng rưng rưng kể. Và có lẽ lúc ấy ta mới thực hiểu về “căn nhà’’, “nếp nhà’’ của ta.
.jpg "Câu chuyện một giờ")
.jpg "Trưng bày chuyên đề “Điện Biên Phủ - Tinh thần bất diệt”")
