Wendelin Wiedeking đến nhà máy Porsche ở Stuttgart, Đức, khi còn là một kử¹ sư trẻ và o năm 1983. Hơn 25 năm sau, ông rời công ty từ cương vị CEO, đút túi hà ng chục triệu USD, nhưng gây nhiửu tranh cãi vử công - tội. Đâu là sự thật?
Nhiửu nhà quan sát cho rằng, nỗ lực của ông trong việc già nh quyửn kiểm soát Volkswagen (VW) là biểu hiện của sự ngạo mạn, là hà nh động của một người luôn tin rằng mình không sai.
à”ng Wendelin Wiedeking
Trong khi đó, nhiửu ý kiến khác cho rằng thực tế còn phức tạp hơn thế nhiửu.
Khi Wiedeking trở thà nh giám đốc điửu hà nh Porsche và o năm 1993, công ty nà y đang phải vật lộn để tồn tại như một nhà sản xuất ô tô độc lập. Dưới sự lãnh đạo của ông, công ty không những hồi phục, mà còn trở thà nh một trong những nhà sản xuất hiệu quả nhất thế giới.
à”ng đã giúp Porsche cắt giảm mạnh chi phí, dốc tiửn đầu tư phát triển các mẫu xe mới, trong đó có mẫu xe thể thao việt dã rất thà nh công nhưng gây nhiửu tranh cãi -
Không có gì nghi ngử rằng chính việc nà y đã giúp Wiedeking được xem như một trong những bộ não kử¹ sư xuất sắc nhất ngà nh chế tạo xe hơi. Các chuyên gia cho rằng nếu nói tới tà i lãnh đạo hoạt động thường nhật của một doanh nghiệp ô tô, thì chỉ có và i người sánh kịp Wiedeking.
Tham vọng kiểm soát VW
Khi Porsche bắt đầu nỗ lực già nh quyửn kiểm soát VW, ban đầu việc nà y cà ng củng cố uy tín của Wiedeking. Porsche lao và o mua cổ phiếu, già nh quyửn sở hữu 51% VW, cùng với quyửn mua giúp đẩy tỷ lệ sở hữu cổ phần lên gần 75%.
Đây không phải là lần đầu tiên công ty tham gia và o thị trường tà i chính. Trên thực tế, họ đã kinh doanh quyửn mua cổ phiếu VW trong nhiửu năm, và thu được không ít lợi nhuận.
Giữa năm 2008, khi giá cổ phiếu của các doanh nghiệp ô tô trên khắp thế giới sụt giảm mạnh, thì giá cổ phiếu VW vẫn cao. Theo tính toán của các quử¹ đầu tư, giá cổ phiếu VW không thể cao mãi như vậy. Họ tin rằng có thể tranh thủ đút túi chút đỉnh bằng hoạt động bán khống, tức là vay cổ phiếu VW từ bên thứ 3 - các công ty chứng khoán, với kử³ vọng giá sẽ giảm trong tương lai, để khi đó, họ có thể mua cổ phiếu trên thị trường ở giá thấp, trả lại số đã vay, và kiếm khoản chênh lệch.
Được săn tìm, cổ phiếu VW tiếp tục tăng giá ở châu à‚u. Và bất chấp tình trạng sụt giảm chung trên thị trường, và o cuối mùa hè năm ngoái, cổ phiếu VW vẫn không xuống giá. Lý do là Porsche đã âm thầm tăng tỷ lệ sở hữu VW lên 42,6% và giữ quyửn chọn mua cổ phiếu thêm 31,5%, tức là tương lai sẽ nắm giữ tới 74,1% cổ phần VW.
Khi tin nà y lan ra, các quử¹ đầu tư mới vội và ng tìm cách mua lại cổ phiếu VW trên thị trường chứng khoán để trả nợ số đã vay trước đó để bán khống. Nhưng lượng cổ phiếu giao dịch trên thị trường cũng không có nhiửu, vì Porsche đang nắm giữ đa số.
Và o thời điểm đó, ông Wiedeking được ca ngợi hết lời vử sự mạo hiểm và đầu óc nhạy bén trong kinh doanh.
Cuộc nội chiến
Những lời ca ngợi không tồn tại lâu. Nỗ lực mua gom cổ phiếu VW của Porsche đã biến thà nh thảm họa, một sai lầm nghiêm trọng.
Sự thắt chặt của thị trường tín dụng đã khiến Porsche không thể hoà n tất việc thôn tính VW và phải gánh số nợ khổng lồ do việc mua gom cổ phiếu VW.
à”ng Wiedeking rơi và o tình cảnh phải cố gắng duy trì sự tồn tại cho Porsche khi xảy ra cuộc nội chiến giữa hai gia đình Porsche và Piech - gia đình kiểm soát Porsche. Nhưng liệu ông có phải là người chịu hoà n toà n trách nhiệm đối với các khó khăn của Porsche? Có lẽ không.
Wiedeking là người thực thi. Chỉ vậy thôi, Christoph Stuermer, một nhà phân tích của IHS Global Insight, nói.
Có nhiửu cái tôi ở đây, và một trong số đó là Ferdinand Piech - chủ tịch kiêm cựu giám đốc điửu hà nh VW, đồng thời là cổ đông lớn của Porsche. à”ng nà y nổi tiếng là một doanh nhân máu lạnh.
à”ng ngoại của ông, ngà i Ferdinand Porsche, là thiết kế chiếc VW Beetle đầu tiên, và cũng là người sáng lập hãng xe Porsche.
Nhiửu chuyên gia cho rằng ông Piech là căn nguyên nỗ lực hợp nhất VW và Porsche. Việc nà y sẽ đảm bảo tương lai của Porsche, giúp hãng tiếp cận nguồn tà i chính dồi dà o của VW. Đồng thời, việc nà y cũng sẽ bảo vệ VW khửi mối nguy bị một công ty nước ngoà i thôn tính.
à”ng Piech biết rằng vử dà i hạn, Porsche không thể tự đứng vững, nhà phân tích Christoph Stuermer nói. à”ng ấy đã đưa công ty tới chỗ phải tìm một người anh lớn để dựa và o, và lựa chọn hợp lý nhất vô tình lại là VW.
Một chính trị gia tồi?
Mặc dù Piech rất muốn đưa VW và Porsche vử gần nhau, nhưng rõ rà ng việc Porsche thôn tính VW không phải là suy tính của ông.
Cá nhân và công khai, ông đã chỉ trích CEO Wiedeking, khiến ông nà y vô cùng giận dữ. Ban đầu, Wiedeking còn giữ được sự ủng hộ từ chủ tịch Wolfgang Porsche. Nhưng điửu đó xem ra có hại hơn là có lợi cho ông.
à”ng Porsche có quan hệ anh em họ với Ferdinand Piech, nhưng hai bên không hòa thuận nếu không muốn nói là mâu thuẫn.
Khi những khó khăn của Porsche ngà y một chồng chất, ông Wiedeking trở thà nh con tốt trong cuộc chiến quyửn lực giữa hai gia đình Porsche và Piech, với những quan điểm khác nhau vử tương lai của Porsche.
Với Ferdinand Piech, tương lai nằm ở VW. Trong khi đó, gia đình Porsche muốn duy trì sự tồn tại độc lập của hãng Porsche, và để đạt mục tiêu đó, họ tìm kiếm nguồn vốn đầu tư từ
Giử đây, có vẻ như hai bên sắp đạt được thửa thuận. Nhưng có lẽ ông Wiedeking đang phải trả một giá đắt cho việc là m mếch lòng ngà i Ferdinand Piech.
Chèo lái Porsche rất thà nh công, nhưng Wiedeking có một điểm yếu lớn. à”ng là một kử¹ sư giửi, nhưng là một chính trị gia tồi. Và theo các chuyên gia, đó là lý do ông phải khăn áo rời Porsche.