Những người phụ nữ qua chiến tranh
Tôi đã gặp bà mẹ ấy
Có chồng với ba con
Chồng hy sinh chống Pháp
Con hy sinh chống Mỹ
Ở tuổi 90 lưng còng còng
Mười mấy năm
Người thân, chỉ là hàng xóm, láng giềng.
Tôi đã gặp người phụ nữ ấy
Có đôi mắt đậm buồn
Cưới nhau được mươi hôm
Anh ra đi chiến trường
Không bao giờ trở lại
Chỉ một mình ở vậy
Thờ chồng – nuôi con.
Tôi đã gặp cô gái ấy
Đẹp như ánh trăng rằm
Chờ người yêu suốt mười năm
Anh không về
Chị cứ không tin
Mòn mỏi sống một mình.
Tôi đã được nghe kể
Về cuộc đời của ngàn bà mẹ
“BÀ MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG”
Ví như mẹ Thứ – Điện Bàn, Quảng Nam
Vừa cháu, vừa rể, vừa con
Tới 12 liệt sĩ hy sinh.
Về chuyện “MƯỜI CÔ GÁI ĐỒNG LỘC”
Tuổi mười tám, đôi mươi
Khi hy sinh, còn đang nở nụ cười
Chết mang theo khúc hát tình yêu.
Tôi đã từng đọc
Những trang nhật ký đầy xúc động
Của người bác sĩ trẻ đẹp, tài danh
Chị Thùy Trâm
Bỏ sang bên – tiền tài, danh vọng
Theo tiếng gọi tình yêu – núi sông
Ra chiến trường
Hy sinh như một nữ anh hùng.
Tôi đã từng khóc
Vì một bé nữ giao liên
Mới mười sáu tuổi đầu
Bị địch bắt, tra tấn dã man
Không lấy được nửa lời của em
Chúng bó tay trước cái chết hiên ngang.
…
Ôi! Những người phụ nữ qua chiến tranh
Hàng ngàn, hàng vạn tấm gương
Ta không thể nào quên
Những người phụ nữ
Anh hùng – bất khuất – đảm đang
Có nơi nào trên thế giới này?
Có những người phụ nữ –
Như ĐẤT MẸ VIỆT NAM
Hết mực dịu hiền
Hết mực thủy chung
Hết mực chịu đựng
Hết mực đảm đang
Anh dũng và hy sinh
Những người làm rạng rỡ
Đất nước – quê hương
Lời bình:
Viết về những người phụ nữ đi qua chiến tranh, nhà văn, nhà thơ tài danh Aragon đã để lại cho đời những câu huyền thoại:
“Tôi đã gặp cô gái ấy, có đôi mắt sáng ngời như ánh thủy tinh mà lòng tan tác đau thương ngàn mảnh.
Tôi đã gặp bà mẹ ấy, bà mẹ vẫn không chịu tin rằng người con yêu của mình lâu nay không viết về một dòng chữ, không gửi một bức thư, đã “vĩnh quyết” và giờ đây chỉ còn là một ảo ảnh ở chân trời đầy máu lửa”.
Họ là những người phụ nữ của lý tưởng, của niềm tin và tình yêu mãnh liệt. Tôi đầy cảm phục!
Rất nhiều năm sau, tôi lại được bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ ấy trong thơ của nhà thơ Đậu Nguyên Khôi - như bài “Những người phụ nữ qua chiến tranh”. Từ những hình ảnh khái quát là những người phụ nữ có chồng và con đi kháng chiến, đằng đẵng ngày về, mà vẫn cháy bỏng niềm tin gặp lại. Đến những cá nhân điển hình như mẹ Thứ “vừa cháu, vừa rể, vừa con, tới 12 liệt sĩ hy sinh”, hay những cô gái Đồng Lộc vừa anh hùng, lại vừa thơ ngây, yêu đời “chết mang theo khúc hát tình yêu. Hay một Đặng Thùy Trâm quả cảm. Một bé nữ giao liên trước cái chết vẫn hiên ngang,…
“Những người phụ nữ qua chiến tranh” của Đậu Nguyên Khôi là bản anh hùng ca lãng mạn cách mạng, đậm chất điển hình. Có thể thấy, Đậu Nguyên Khôi viết ở nhiều lĩnh vực khác nhau song lĩnh vực nào cũng rất ấn tượng. Thể hiện một tri thức to lớn, đi nhiều, hiểu rộng, biết sâu. Đó là một tư tưởng, tình cảm đầy tính nhân văn.
Bên cạnh thơ ca, âm nhạc của Đậu Nguyên Khôi cũng làm nên những ấn tượng. Nhạc ông viết hay cả về giai điệu và lời ca. Ông có hai bài viết về Hà Nội: Một chiều Hồ Tây và Mùa thu Hà Nội rất ấn tượng. Nhưng bài hát Nỗi buồn vu vơ tôi lại thấy ở ông sự lãng mạn, trẻ trung, tâm lý…
Bài hát được ca sĩ Thu Hà thể hiện đầy cảm xúc. Ông Lê Huy Khôi – một sĩ quan quân đội và là người rất đam mê lại có kiến thức sâu trong các lĩnh vực văn thơ, ca nhạc – đã viết lời bình về bài hát này, đại thể: “Nỗi buồn vu vơ do ca sĩ Thu Hà thể hiện làm lay động lòng người. Lời ca súc tích và ám ảnh. Ấn tượng cứ lưu mãi trong lòng người nghe…”
Đúng vậy, tôi nghe Nỗi buồn vu vơ nhiều lần, mỗi lần nghe cảm xúc vẫn mãnh liệt và vẹn nguyên.
.jpg "Trưng bày chuyên đề “Điện Biên Phủ - Tinh thần bất diệt”")
.jpg "Truyền thống, đạo lý \"Uống nước nhớ nguồn\" đã kết tinh thành nét đẹp văn hóa của Tây Hồ")
