Dụng ý lấy tên danh nhân đặt tên phố

Linh Anh/KTĐT| 12/12/2018 11:47

Trong 42 tên đường, tên phố mới được đồng ý đặt tên lần này của Hà Nội, có rất nhiều con phố mang tên danh nhân như Nguyễn Quốc Trị, Vũ Trọng Khánh, Nguyễn Ngọc Doãn…

Cách đây 10 năm, rất nhiều nhà khoa học đã lên tiếng phản đối danh nhân hóa các tên đường, đề xuất đánh số theo đô thị các nước phương Tây. Nhưng với một Thủ đô của một đất nước có bề dày lịch sử, tìm đường, tìm phố mang tên danh nhân đôi khi lại là một trải nghiệm thú vị, vì từ xa xưa cho đến nay đều được sắp xếp có dụng ý.
Không để đánh đố vì tên đường

Hà Nội có gần 400 phố mang tên danh nhân, chiếm gần 50% tên đường so với tên địa danh lịch sử, tên theo các sự kiện lịch sử, tên theo làng nghề nổi tiếng. PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam đánh giá: “Sau khi mở rộng địa giới hành chính Thủ đô, khả năng trùng lặp hệ thống tên các đường phố của các quận, huyện càng lớn hơn. Tên danh nhân, anh hùng dân tộc bị lạm dụng để đặt tên cho nhiều tuyến phố”. Chính vì vậy mới có tình trạng người Hà Nội như bị đánh đố khi các phố phường đặt tên danh nhân. Kẹp giữa khu đô thị Định Công là hàng loạt tên phố Trần Điền, Trần Nguyên Đán, Lê Trọng Tấn, Nguyễn Văn Trỗi... Hay tên đường ở khu đô thị Mỹ Đình 1, Mỹ Đình 2 cũng cùng cảnh khi được bao bọc bởi con đường Lê Văn Lương, Phạm Hùng... Điều này gây cản trở cho việc tìm những ngôi nhà cụ thể. 

Nhưng nếu hạn chế đặt tên danh nhân, nhiều địa bàn chờ mãi cũng không tìm được tên địa danh cổ đặt tên đường mới. Ví như khu vực Yên Hòa (Cầu Giấy), cũng chỉ có Thọ Tháp gắn với tên địa danh cổ, nối liền với các khu vực đó là đường Trần Thái Tông, Duy Tân, Tôn Thất Thuyết… - gồm các danh nhân lịch sử. Theo quan điểm của GS Phan Huy Lê trong cuộc họp Hội đồng khoa học đổi và đặt tên đường phố cấp TP năm 2017, không nên hạn chế đặt tên danh nhân, vì các danh nhân xứng đáng sẽ vẫn phải được đặt; nên trong 42 tên đường, tên phố mới có rất nhiều danh nhân đã được đặt tên cho các tuyến đường trên địa bàn quận Hà Đông, Long Biên, Cầu Giấy, Đống Đa… như Trịnh Văn Bô, Vũ Trọng Khánh, Ngô Đình Mẫn, Nguyễn Ngọc Doãn, Tú Mỡ… Và Nhân dân ghi nhận danh nhân được lựa chọn đặt tên năm 2018 đều là những người xứng đáng, mỗi địa điểm đều mang giá trị riêng gắn với từng danh nhân đó.

Trải nghiệm lịch sử

Hiện nay, Hà Nội đã cơ bản hoàn thành ngân hàng dữ liệu tên đường tên phố, trong đó có ngân hàng dữ liệu tên danh nhân. Trong khi tiêu chí đặt tên đường của danh nhân còn chung chung: Có công với đất nước, Hội đồng tư vấn đặt tên đường, tên phố của TP và Hội đồng xây dựng ngân hàng dữ liệu tên đường, tên phố lại đau đầu suy nghĩ dung hòa giữa đánh giá công trạng theo huân, huy chương và theo độ yêu mến trong quần chúng Nhân dân.

Theo bà Phạm Thị Lan Anh - Trưởng phòng Quản lý Di sản (Sở VH&TT Hà Nội) đơn vị tư vấn chuyên ngành về đặt và đổi tên đường phố trên địa bàn Thủ đô: Tiếp nối truyền thống đặt tên của Thị trưởng Trần Văn Lai, những khu phố mới của Hà Nội được mặc định từng khu vực danh nhân theo lĩnh vực ngành, nghề. Ví dụ: Quận Tây Hồ, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm sẽ mở rộng danh nhân chính trị, lịch sử, văn hóa; quận Hoàng Mai, Long Biên sẽ là danh nhân khối khoa học kỹ thuật... Tuy nhiên, cách đặt và lựa chọn vị trí tên đường chỉ mang tính tương đối. Bởi vì, sau những lần Hà Nội mở rộng địa giới hành chính Thủ đô, những kết cấu tên đường, tên phố theo khu vực đã giảm độ chặt chẽ. Muốn làm lại cho có tính khoa học, theo bà Lan Anh sẽ phải thay đổi, chỉnh sửa tổng thể, và điều này là không khả thi.

Chắc chắn, dù có thay đổi thế nào, truyền thống đặt tên đường, tên phố khoa học, bài bản, gần gũi với Nhân dân sẽ vẫn được duy trì. Để rồi, mỗi người dân, mỗi du khách khi lang thang trên các con phố của Thủ đô, bên cạnh ngắm cảnh còn để trải nghiệm tên gọi lịch sử của từng con đường, con phố.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Thưởng thức văn hóa Kinh Kỳ qua tranh truyện Hàng Trống
    Tranh truyện Hàng Trống chính là giá trị thẩm mỹ, sự tinh tế của kỹ thuật in khắc gỗ, kỹ thuật pha màu, mang đậm bản sắc văn hoá độc đáo của đất và người Kinh kỳ xưa.
  • Hạnh phúc của mẹ
    Gần bảy giờ, trời đã nhá nhem tôi mới về tới phòng trọ. Tôi giật mình vì có bóng người đang ngồi thu lu trước cửa. Hóa ra đó là mẹ… Tôi vội hỏi vì sao mẹ lên chơi mà không nói trước để tôi ra bến xe đón. Mẹ nói lên đột xuất nên không muốn gọi, sợ tôi bận, mẹ bắt xe ôm về phòng trọ của tôi cũng được. Lúc này tôi mới để ý dưới chân mẹ là một cái túi du lịch to, mẹ đã mang theo khá nhiều quần áo, chắc không định ở chơi vài ngày rồi về. Lòng dạ tôi bỗng bồn chồn.
  • “Một thời mạ Huế” - đậm sâu cảm xúc, suy tư về xứ Huế
    Tháng 3 này, Tủ sách văn học Việt Nam của Chibooks có thêm ấn phẩm mới là tập tản văn “Một thời mạ Huế” của tác giả Nguyễn Khoa Diệu Hà. Sách do Chibooks liên kết với Nhà xuất bản Lao động ấn hành.
  • Đảm bảo việc cung ứng điện an toàn, ổn định trên địa bàn Thủ đô trong năm 2024 và các năm tiếp theo.
    UBND TP Hà Nội vừa ban hành Văn bản số 677/UBND-KTN, chỉ đạo các Sở, ban, ngành; UBND các quận, huyện, thị xã; Các cơ quan, đơn vị, tổ chức chính trị - xã hội của Thành phố; Tổng Công ty Điện lực Thành phố về việc đảm bảo cung ứng điện năm 2024 và các năm tiếp theo.
  • Hà Nội có 8 học sinh tham dự Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia
    Chiều 18/3, Sở GD&ĐT tổ chức gặp mặt 8 học sinh, tác giả của 4 dự án tham dự Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm học 2023 – 2024.
Đừng bỏ lỡ
Dụng ý lấy tên danh nhân đặt tên phố
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO