Phố Nguyễn Cao, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 16:44, 08/03/2018

Phố Nguyễn Cao bắt đầu từ phố Nguyễn Huy Tự qua phố Lê Quý Đôn ngoặt sang phố Lò Đúc, cạnh (số nhà 139) nay thành chợ Nguyễn Cao.

Phố Nguyễn Cao dài 330m, rộng 8m.

Phố Nguyễn Cao, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Đây nguyên là đất thôn Cảm Ứng, tổng Hậu Nghiêm, huyện Thọ Xương cũ. Tới giữa thế kỷ XIX, thôn này hợp với thôn Yên Hội thành thôn Cảm Hội (tổng Hậu Nghiêm cũng đổi là tổng Thanh Nhàn).

Thời pháp thuộc đây là đường 163 (voie 163). Năm 1943 đổi thành phố Giuốcđrăng ( Rue Jourdran). Sau cách mạng đổi tên là phố Nguyễn Thị Bình. Thời tạm chiếm đổi là phố Chu Mạnh Trinh. Tháng 6/1964 đổi thành phố Nguyễn Cao.

Nay thuộc phường Đống Mác, quận Hai Bà Trưng.

Nguyễn Cao (1828-1887) hiệu Trác Phong, người làng Cách Bi, nay thuộc huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Ông đỗ giải nguyên khoa Đinh Mão (1867) từng làm đến bố chánh Thái Nguyên. Khi giặc Pháp chiếm Bắc Kỳ (1883) ông bỏ quan, tổ chức khởi nghĩa chống Pháp. Nghĩa quân Nguyễn Cao đã từng tập kích vào khu vực Đồn Thủy lúc đó là đầu não của chính quyền Pháp tại Hà Nội. Tới năm 1886, vì lực lượng yếu, ông phải lánh về vùng Sơn Lãng - huyện Ứng Hòa - Hà Nội, giả làm thày đồ dạy học ở làng Kim Giang để chờ thời cơ.

Nhưng ngày 4/4/1887, thực dân Pháp sục tới đây bắt ông. Chúng đem về Hà Nội tra khảo. Ông đã đanh thép vạch trần dã tâm xâm lược của Pháp cùng hành động bán nước cầu vinh của bọn tay sai.

Nhân trong một lần hỏi cung, kẻ thù kể tội ông là xấu bụng, làm trái lệnh triều đình (bù nhìn). Ông mắng lại chúng rồi tự rạch bụng lôi ruột ra để kẻ thù thấy được bụng dạ ông. Chúng cho y sĩ buộc thuốc, nhưng ông giật tung băng bông ra, đòi chết. Biết không dụ dỗ được nữa, chúng đem ông xử chém ở Vườn Dừa, nay là quảng trường Đông Kinh nghĩa thục, phía bắc hồ Gươm vào hồi 5 giờ chiều ngày 14/4/1887.