Hồi sinh trên một thương cảng cổ
Media - Ngày đăng : 13:25, 19/10/2009
Dấu tích một thương cảng cổ
Chính vì những cư dân trên đảo luôn luôn sinh sống hoà với thiên nhiên nên đã giữ cho Quan Lạn còn nhiửu vẻ quyến rũ nguyên sơ đến vậy. Quan Lạn là tuyến đảo phía ngoà i cùng của vịnh Bắc Bộ, có diện tích 11 km2 chạy dà i theo hướng đông tây. Đảo bắt đầu từ chân dãy núi Vân Đồn cho đến núi Gót với những ngọn núi cao phía đông.
Những dãy nhà cao tầng mọc lên san sát trên đảo
Quan Lạn có nhiửu dãy núi rừng ấy đã tạo nên những bức tường thà nh ngăn sóng gió từ biển khơi tạt và o các là ng của cư dân trên đảo. Trên đảo Quan Lạn có khoảng 6.000 dân sinh sống trong 3 xã là Minh Châu, Sơn Hà o và Quan Lạn thuộc huyện đảo Vân Đồn. Tuy nhiên, người ta lại chỉ gọi ở đảo nà y có hai xã là Minh Châu và Quan Lạn vì xã Sơn Hà o ở giữa hai xã nà y nên thuộc vử hai xã ấy.
Trong thời hội nhập, khi đất nước đang vươn mình ra biển lớn như hiện nay thì Quan Lạn đương nhiên sẽ giữ một vị trí hết sức quan trọng trong hệ thống giao thông đường biển của nước ta vì nó nằm ngay trên tuyến đường giao thông hà ng hải quan trọng giữa Việt Nam với các nước trong khu vực như: Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Philipin... Chính vì có một vị trí quan trọng như thế cho nên ngay từ thế kỷ thứ XI, vùng đảo nà y đã từng trở thà nh trung tâm của thương cảng cổ Vân Đồn sầm uất một thời.
Bây giử, trên đảo người ta vẫn còn tìm thấy nhiửu di chỉ khảo cổ học, những di tích liên quan tới thương cảng đó như chùa, Đình, đửn Quan Lạn thử Mẫu, Đức à”ng và những ngôi Miếu thử người có công gây dựng và bảo vệ bử cõi vùng đảo nà y. Đến nay, những di tích đó vẫn còn gần như nguyên vẹn với các chất liệu, đường nét chạm khắc hoa văn rất tinh xảo.
Hồi sinh
Đã có nhiửu người đến đảo rồi đi nhưng, ít ai biết rằng, nơi đảo nhử bình lặng nà y từng được coi là vùng đất... chết vì có giai đoạn, bóng đêm đã bao trùm lên cả đảo (cách đất liửn khoảng 60km) nà y. Anh lái tà u phân bua: Cũng vì Quan Lạn được coi là trung tâm của thương cảng cổ Vân Đồn cho nên và o những thế kỷ trước, các tà u, thuyửn của lái buôn các nước trong khu vực Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan... thường qua lại và cập cảng lên đảo. Vì vậy, ngoà i sự phát triển vử kinh tế, xã hội mà người dân đảo được hưởng thì họ cũng bị ảnh hưởng bởi các tệ nạn xã hội khác du nhập và o. Khi đó, nhiửu thanh niên trai tráng trên đảo Quan Lạn đã lên tà u đi và o Nam, ra nước ngoà i như sang Hồng Kông, Ma Cao... theo những chuyến thuyửn lênh đênh trên đại dương trùng điệp.
Hệ thống đường giao thông ở Quan Lạn đã được bê tông hoá
Tuy nhiên, hầu hết đà n ông của là ng ra đi, khi trở vử họ cũng gắn và o mình nhiửu thứ bệnh tật mới. Trong đó, đáng sợ nhất là tình trạng nhiửu người Quan Lạn chìm trong cảnh cử bạc, nghiện ngập ma tuý và các loại tệ nạn đã gây lên nỗi ám ảnh kinh hoà ng cho những người dân chân chất quanh vùng.
Bây giử, đứng trước cuộc sống yên ả và tiếp xúc với những tâm hồn mang vị mặn mòi của biển cả, chan chứa tình cảm của người dân đảo tôi mới thấy hết giá trị của cuộc sống nơi đây đang từng ngà y khởi sắc. Cuộc sống của người dân trên vùng đảo từng được coi là một trong những nơi đầu tiên của cả nước có nhiửu người nghiện thuốc phiện nà y đã sung túc đủ đầy.
Người dân trên đảo bây giử không chỉ dựa và o đánh bắt thủy sản mà họ đang chuyển mình là m dịch vụ, du lịch
Đón chúng tôi trên cầu cảng Quan Lạn, bác tà i xe Lam Bùi Văn Hợi (50 tuổi, xóm Thái Hoà , xã Quan Lạn) cho biết: Từ thời tổ tiên chúng tôi đến lập nghiệp trên đảo nà y thì chủ yếu sống bằng nghử đánh bắt thuỷ hải sản, nông, lâm nghiệp. Tuy nhiên, trồng lúa được một vụ (mùa mưa khoảng tháng 5- 6 hà ng năm) còn và o các mùa khác chỉ trồng được rau vì thiếu nước ngọt. Ngà y xưa, cuộc sống của cư dân khó khăn trăm bử, dựa hầu hết và o đất liửn. Nhưng, ngà y đó tà u thuyửn và o đất liửn thường rất hiếm. Nhiửu khi ngồi trên thuyửn buồm lênh đênh trên biển cả tuần trời mà vẫn chưa và o đến bử vì không có gió. Trong đảo, trường học chỉ có trường cấp 1,2; trạm xá chỉ có và i ba loại thuốc thông dụng dùng để khám, chữa những loại bệnh đơn giản và đỡ đẻ cho phụ nữ...
Những ngà y khó khăn ấy, không ít cư dân Quan Lạn đã thất kinh mà bử đảo và o đất liửn tìm kế sinh nhai. Nhưng, mấy năm nay thì những người đất liửn lại ùa ra đảo sinh sống khi gần 10 năm trở lại đây, cuộc sống của người Quan Lạn đã đầy đủ không thua kém gì trong đất liửn. Cả đảo có 3 cầu cảng lớn Quan Lạn, Sơn Hà o, Minh Châu. Mỗi ngà y cùng với hà ng chục lượt tà u thuyửn chở du khách thập phương tới thăm đảo là 2 chuyến tà u khách từ đất liửn ra và và o đảo. Giao thông đã thuận lợi, người dân chỉ mất 4 tiếng đồng hồ trên tà u là có thể ra, và o đảo trong ngà y.
à”ng Bùi văn Hợi nhớ vử những tháng ngà y khó khăn đã qua của người dân đảo
Trên đảo cũng đã có điện (máy nổ do dân tự túc và của xã bán với giá cao- PV), có nước ngọt vì nhiửu nhà dân đã tự đà o được giếng khơi khai thác nước ngọt trên đảo. Quan Lạn cũng đã có trường cấp 3, trạm y tế khang trang, những con đường bê tông chạy dà i tít tắp từ chân cầu cảng cho đến hết đảo kéo dà i gần 40km. Ven theo bãi biển, dựa mình và o những dãy núi, rừng hoang sơ là những dãy nhà cao tầng, khách sạn nhà hà ng sang trọng mọc lên san sát mang dáng dấp của một đô thị hiện đại ven biển. Người Quan Lạn hôm nay không chỉ còn biết đánh bắt thuỷ hải sản, trồng lúa mà còn đang chuyển mình sang kinh doanh dịch vụ du lịch,...